✨Giới Thiệu

Sách: Di tích Lịch sử Văn hóa Chùa Phước Điền (Chùa Hang), Núi Sam - Châu Đốc - An Giang.Chùa Phước Điền tên thường gọi chùa Hang là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia, tọa lạc phía Tây Bắc nằm trên sườn Núi Sam, cách trung tâm thành phố Châu Đốc 7 km, thuộc tỉnh An Giang.

Tiến trình phát triển Phật giáo Nam Bộ là cả một quá trình hội nhập, giao lưu, tích hợp và tiếp biến để trở thành phức thể văn hoá. Phật giáo đã  đồng hành từ khi vùng đất mới sơ khai, là một trong những tôn giáo chủ đạo của các triều đại cổ vương quốc Phù Nam.

Phật giáo đã thấm sâu vào lòng người, không chỉ riêng dân tộc Kinh, các dân tộc thiểu số khác trong cộng đồng cũng thấy rõ sự ảnh hưởng của Phật giáo, trong đời sống văn hóa con người, nhất là trong lĩnh vực tinh thần, đa phần người dân Việt có ít nhất một lần nghe tiếng chuông chùa, câu kinh, tiếng mõ, ở làng quê, mỗi làng, xã đều có ngôi chùa. Hình ảnh mái chùa từ nhỏ đã đi vào ký ức của mỗi con người.

“Mái chùa che chở hồn dân tộc 

Nếp sống muôn đời của Tổ Tông.”

Chùa Hang Núi Sam là một trong bốn di tích lịch sử văn hóa quốc gia được khai sơn vào mùa thu năm Thiệu Trị thứ 5, năm Ất Tỵ (1845); do vị Tỳ kheo Ni Thích nữ Diệu Thiện, thuộc dòng “Thiền Vân Môn”  đến Núi Sam ở ẩn tu trong hang đá là vị Tỳ kheo Ni đầu tiên của vùng đất Nam Bộ.  

Bằng đạo hạnh nghĩa cử thân giáo, khẩu giáo lan tỏa nhẹ nhàng vượt núi len sông đến cư dân Châu Thổ, hòa quyện cùng nhau trong mạch sống đầy hương vị ngọt ngào, nồng ấm, chất phác nơi làng quê. 

Sự trở mình lớn nhất trong quá trình phát triển chùa Hang là phải kể đến giai đoạn thứ IV. Không chỉ đơn thuần sự khác biệt trong lối kiến trúc mà cả đường lối tu tập sinh hoạt, sự nghiêm trì thanh quy và tinh thần “lục hòa cộng trụ”  của chư Tăng. Những yếu tố đó đã làm nên một thiền viện giữa chốn sơn lâm, nhưng lại nằm giữa lòng dân cư. Từ đó tạo nên một sự ẩn dật thanh cao nhưng không mang tính chất lánh đời, trốn thế mà ngược lại là sự đem đạo vào đời một cách tinh tế và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân nơi đây. 

Núi Sam là một hòn ngọc nằm giữa cánh đồng mênh mông, cách dãy thất sơn huyền bí 10 km.

“1/. Phụng Hoàng Sơn

2/. Thiên Cấm Sơn

3/. Liên Hoa Sơn.

4/. Ngọa Long Sơn

5/. Anh Vũ Sơn

6/. Ngũ Hồ Sơn

7/. Thủy Đài Sơn”.

Núi Sam cảnh đẹp tuyệt trần ai

Nước biếc non xanh tự cổ lai

Quán Âm thị hiện thường cứu khổ

Đạo giao cảm ứng đẳng không sai.

Non nước Núi Sam cảnh nên thơ

Chùa Tháp dấu xưa khói phủ mờ,

Cây lá xum xuê che bóng mát

Phước Điền nhộn nhịp trổ măng tơ.

Tùng lâm cây cối thời thời tốt

Cỏ lạ hoa thơm sắc sắc bày,

Hang đá hương tan hum khí nhị.

Gió xuân mưa ngọt kết mây đài.

Người ta bảo: Nếu đến Núi Sam mà không đến chùa Hang, coi như chưa đến núi này.