✨Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người

Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính NgườiChúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao...

Mua tại ShopeeMua tại TikiMua tại LazadaMua tại Tiktok
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người

Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người

Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao nếu không hiểu tình dục ở loài người đã phát triển như thế nào.

Hơn 2000 năm đi sâu tìm hiểu bản tính con người nhưng dường như đề tài này vẫn chưa cạn đối với các nhà khoa học. Nhà khoa học Matthew White Ridley, bằng những công cụ sắc bén của bộ môn sinh học xã hội và kế thừa những nghiên cứu khoa học của những đồng nghiệp đi trước, trong cuốn sách “Hoàng hậu đỏ: Tình dục và sự tiến hóa của bản tính người”, ông đã dẫn dắt người đọc đi sâu tìm hiểu bản chất của bản tính người.

Cuốn sách gồm 10 chương, chia nội dung làm 2 phần tiến hóa và bản tính người. Ba phần đầu tiên của cuốn sách này là nói về tiến hóa, vì hiểu biết nền tảng về tiến hóa là quan trọng. Nhưng nếu như không thích các vấn đề về Gen thì các bạn cũng có thể tiến tới ngay các phần sau giải đáp hàng tá các thắc mắc rất thực tế trong xã hội về bản tính người, như: về sự khác biệt giữa giới tính nam và nữ, bản chất tình dục ở loài người, tình dục đồng giới, bản tính đàn ông và chế độ đa thê, bản tính nữ và chế độ một vợ một chồng hay tại sao đàn ông giàu có lại kết hôn với phụ nữ xinh đẹp?

Cái tên “Hoàng Hậu Đỏ” trong tiêu đề là dựa theo tên một quân cờ mà Alice gặp trong truyện “Thế giới trong gương”. Hoàng Hậu Đỏ là nhân vật cứ chạy mải miết không nghỉ mà vẫn không tiến được bao xa vì cảnh vật xung quanh cũng di chuyển cùng với nó. Bạn chạy càng nhanh, thế giới chuyển động cùng bạn càng nhanh và tiến bộ mà bạn đạt được càng ít. Cuộc đời là một cuộc thi đấu cờ mà nếu bạn thắng ván này thì đến ván sau bạn phải chấp đối thủ một con tốt. Đây là một ý tưởng ngày càng có ảnh hưởng trong thuyết tiến hóa và ta sẽ gặp lại nó nhiều lần xuyên suốt cuốn sách này.

Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ sẽ thể hiện hết sức rõ rệt trong quan hệ giữa thú săn mồi và con mồi, giữa những vật ký sinh và vật chủ, giữa con đực và con cái của cùng một loài. Mọi sinh vật trên Trái Đất đều tham gia vào cuộc thi đấu cờ theo quy tắc Hoàng Hậu Đỏ với những vật ký sinh (hay vật chủ) của mình, với những con thú săn mồi (hay con mồi) của mình, và trên hết, với bạn tình của mình.

Nếu bạn là một người yêu thích khoa học, sinh học tiến hóa, hay chỉ quan tâm đến vấn đề bản chất giới tính của đàn ông và phụ nữ trong các mối quan hệ xã hội, tình yêu, bạn tình, vợ chồng,… cuốn sách này là dành cho bạn!

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Hoàng hậu đỏ buộc chúng ta phải suy nghĩ lại mọi thứ từ sự tồn tại dai dẳng của phân biệt giới tính đến sự bền bỉ của tình yêu lãng mạn.”

“Một cuốn sách tuyệt vời, dí dỏm và sáng suốt, và chứa đầy những phỏng đoán khiêu khích.” - Wall Street Journal

CÂU QUOTE HAY

1, Khám phá và mô tả bản tính người, tìm hiểu xem nó khác bản tính của các động vật khác như nào là một nhiệm vụ thú vị không kém những nhiệm vụ khác mà khoa học đang đối mặt; nó cũng ngang tầm với việc nghiên cứu nguyên tử, gen và nguồn gốc vũ trụ. Thế nhưng khoa học vẫn khăng khăng né tránh thách đố này.

2, Trò chơi cờ vua sẽ thu hút đến thế nào nếu tất cả các quân cờ có đam mê và có trí năng, ít nhiều nhỏ bé và mưu mô; nếu bạn không chỉ không chắc chắn về đối thủ mà còn có chút không chắc chắn về bản thân mì

TRÍCH ĐOẠN HAY

1, Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ không hiện diện trong mọi sự kiện tiến hóa. Hãy lấy ví dụ về loài gấu Bắc cực có bộ lông trắng và dày. Bộ lông dày là bởi vì tổ tiên gấu Bắc cực nào chịu lạnh tốt hơn thì sẽ sống sót tốt hơn để sinh sản. Như vậy có một quá trình tiến hóa tương đối đơn giản: lông cứ ngày càng dày hơn và gấu ngày càng cảm thấy ấm hơn. Lớp lông cách nhiệt ở gấu ngày càng dày hơn nhưng cái lạnh không vì thế mà trở nên ghê gớm hơn. Nhưng lông gấu có màu trắng vì nguyên nhân khác: ngụy trang. Gấu trắng có thể bí mật tiến lại gần hải cẩu dễ dàng hơn nhiều so với gấu nâu. Chắc là thuở xưa gấu từng dễ dàng tiến lại gần lũ hải cẩu Bắc cực bởi vì hải cẩu không hề sợ kẻ thù nào trên băng, hệt như ngày nay lũ hải cẩu Nam cực nằm trên băng mà hoàn toàn không biết sợ là gì. Vào ngày ấy, lũ gấu tiền Bắc cực dễ dàng bắt được hải cẩu. Nhưng chẳng bao lâu sau, những con hải cẩu nhút nhát, hay hoảng sợ có cơ hội sống lâu hơn những con hải cẩu cả tin, nên dần dần hải cẩu ngày càng thận trọng hơn. Đời sống của loài gấu trở nên khó khăn hơn. Lũ gấu phải rón rén tiến lại gần hải cẩu, nhưng hải cẩu vẫn dễ dàng nhận ra những con gấu đang tiến đến. Cho đến một ngày (có thể không đột ngột như thế, nhưng về nguyên tắc thì vẫn vậy), do đột biến ngẫu nhiên, một con gấu đẻ ra đàn con màu trắng chứ không phải màu nâu như thường lệ. Loại gấu này phát triển và sinh sôi nảy nở vì hải cẩu không nhận thấy khi gấu tiến đến. Nỗ lực tiến hóa của hải cẩu lại trở nên công cốc; chúng lại lùi về điểm xuất phát. Quy tắc Hoàng Hậu Đỏ vận hành như thế đấy.

2, Tại sao vòng eo lại quan trọng?

Câu trả lời cho câu hỏi này có thể nằm trong nghiên cứu của nhà tâm lý học người Ấn Độ tên là Dev Singh, hiện đang làm việc tại Đại học Texas ở Austin. Ông quan sát thấy cơ thể phụ nữ, không giống như đàn ông, trải qua hai lần thay đổi đáng chú ý giữa tuổi dậy thì và trung niên. Mười tuổi, một cô bé có dáng người không khác với dáng người cô có ở tuổi 40. Sau đó, đột nhiên các con số về số đo quan trọng của cô bị thay đổi: Tỉ lệ số đo vòng eo so với vòng ngực và hông của cô giảm đi nhanh chóng. Sau tuổi 30, nó lại tăng lên khi ngực cô mất đi sự săn chắc và vòng eo mất đi sự thon thả. Tỉ lệ của vòng eo so với ngực và hông không chỉ là những con số quan trọng mà còn là đặc điểm mà thời trang luôn nhấn mạnh đến. Áo lót, áo nịt ngực, vòng làm phồng váy, khung lót áo và váy phồng tồn tại để làm cho vòng eo trông nhỏ hơn so với ngực và mông. Áo ngực, miếng ghép độn ngực, miếng đệm vai (làm cho vòng eo trông nhỏ hơn) và thắt lưng bó sát ngày nay cũng có nhiệm vụ tương tự.

Singh nhận thấy rằng mặc dù cân nặng của các cô gái Playboy đã thay đổi, có một đặc điểm thì không: tỉ lệ giữa vòng eo và vòng hông của họ. Hãy nhớ lại rằng Bobbi Low tại Đại học Michigan cho rằng mỡ ở ngực và mông bắt chước xương hông rộng và lượng mô vú cao, trong khi vòng eo gầy chỉ ra rằng những đặc điểm đó không thể là do mỡ gây ra. Lý thuyết của Singh hơi khác biệt nhưng cũng tương đồng một cách thú vị. Ông lập luận rằng, đàn ông sẽ thấy phụ nữ với gần như cân nặng nào cũng hấp dẫn miễn là vòng eo của cô ấy nhỏ hơn nhiều so với hông.18

Nếu thấy điều này nghe có vẻ ngớ ngẩn, hãy xem xét kết quả thí nghiệm của Singh. Đầu tiên, ông cho những người đàn ông xem bốn phiên bản của cùng một bức ảnh về phần giữa cơ thể của một phụ nữ trẻ mặc quần short. Mỗi bức ảnh được thay đổi chút ít tỉ lệ giữa eo và hông: 0:6; 0:7; 0:8 và 0:9. Lần nào cũng vậy, họ đã chọn phiên bản hấp dẫn nhất là phiên bản có tỉvòng eo nhỏ nhất. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, nhưng ông đã thấy một sự nhất quán đáng chú ý giữa các đối tượng nghiên cứu của mình. Tiếp theo, ông cho các đối tượng nghiên cứu xem một loạt các hình vẽ phụ nữ, thay đổi theo cân nặng và theo tỉ lệ giữa eo và hông. Ông thấy rằng một người phụ nữ nặng cân với tỉ lệ eo và hông thấp được ưa thích hơn một phụ nữ gầy với tỉ lệ eo và hông cao. Hình mẫu lý tưởng là người có tỉ lệ eo và hông nhỏ nhất chứ không phải là người có thân hình gầy nhất.

Mối quan tâm của Singh là về chứng chán ăn, những kẻ bắt nạt và phụ nữ bị ám ảnh bởi việc giảm cân ngay cả khi họ gầy. Ông tin rằng vì việc ăn kiêng của phụ nữ gầy không có tác dụng gì đối với tỉ lệ vòng eo và hông – nếu có thì nó làm cho tỉ lệ này lớn hơn vì hông bị thu nhỏ lại – họ bất hạnh vì không bao giờ cảm thấy mình hấp dẫn hơn.

Tại sao tỉ lệ eo-hông lại quan trọng? Singh quan sát thấy rằng sự phân phối chất béo “gynoid”, loại mỡ tích tụ nhiều hơn ở hông, ít hơn ở thân trên, rất cần thiết cho những thay đổi nội tiết tố liên quan đến khả năng sinh sản ở nữ giới. Sự phân bố chất béo “android”, mỡ tích tụ ở bụng và ít hơn ở hông, liên quan đến các triệu chứng bệnh tật ở nam giới như bệnh tim, thậm chí cả ở phụ nữ. Nhưng cái nào là nguyên nhân và cái nào là kết quả? Theo tôi, có nhiều khả năng là ảnh hưởng của nó đến cả hình dáng và hormone đều do sự chọn lọc giới tính của các thế hệ nam giới hơn là do sở thích của nam giới về hình dáng bởi vì đó là cách duy nhất các hormone có thể bị buộc phải làm việc. Khoảng thời gian tương đối ngắn mà phụ nữ có thân hình đồng hồ cát, giả sử từ 15 đến 30 tuổi, là một hiện tượng chọn lọc giới tính. Nó là do sự cạnh tranh để thu hút đàn ông hơn bất kỳ nhu cầu sinh học nào khác. Đàn ông đã vô thức đóng vai trò là người gây giống có chọn lọc của phụ nữ.

Low đưa ra một lý do khả dĩ cho sự ưa thích tỉ lệ eo hông thấp của nam giới – chọn phụ nữ hông rộng có khả năng sinh nở cao hơn. Hầu hết loài vượn sinh ra những con non có bộ não đã phát triển được một nửa. Não của các em bé sơ sinh đã phát triển một phần ba ở thời điểm được sinh ra và chúng ở trong bụng mẹ trong khoảng thời gian ít hơn nhiều so với động vật có vú bình thường, so với tuổi thọ của con người. Lý do rất rõ ràng: Nếu cái lỗ trong khung xương chậu mà qua đó chúng ta được sinh ra (âm đạo) tương đối lớn hơn, các bà mẹ của chúng ta sẽ không thể đi lại được. Chiều rộng của hông con người đạt đến một giới hạn nhất định và không thể lớn hơn được nữa. Khi bộ não tiếp tục phát triển lớn hơn, sinh sớm hơn là lựa chọn duy nhất của loài người. Hãy tưởng tượng áp lực tiến hóa của quá trình này lên kích thước hông của phụ nữ. Người đàn ông luôn luôn khôn ngoan khi chọn người phụ nữ có hông lớn nhất mà anh ta có thể tìm thấy, thế hệ này qua thế hệ khác, trong hàng triệu năm. Tại một thời điểm nhất định, kích thước vùng hông không lớn hơn được nữa nhưng đàn ông vẫn có sở thích này, vì vậy phụ nữ có vòng eo thon thả trông có vẻ có hông lớn hơn nên được ưa thích hơn.19

Tôi không biết mình có tin câu chuyện này hay không. Tôi không thể tìm thấy lỗ hổng logic nào trong đó (mặc dù trong lần đọc đầu tiên dường như có rất nhiều), cũng như tôi không thể hoàn toàn cho rằng nó phù hợp để lý giải niềm đam mê sự mảnh mai của đàn ông. Tôi cũng có một nghi ngờ dai dẳng về các giả định của chúng ta rằng xu hướng ngưỡng mộ sự mảnh mai đã thay đổi. Giả sử các giả định của chúng ta là sai, như trong câu chuyện của nhà vua và con cá vàng. Giả sử đàn ông luôn thích phụ nữ mảnh mai hơn phụ nữ mập mạp vì sự mảnh mai có nghĩa là trẻ trung và trinh tiết. Rốt cuộc, như mọi công ty mỹ phẩm và bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ đều biết, tuổi trẻ luôn là chìa khóa đáng tin cậy nhất của cái đẹp. Có lẽ đàn ông không coi sự mảnh mai là dấu hiệu của địa vị hoặc khả năng sinh sản mà là của tuổi trẻ.

Tuổi trẻ đồng nghĩa với cái đẹp? Đàn ông không thể biết được tuổi tác của phụ nữ. Anh ta phải suy ra dựa trên ngoại hình, hành vi và danh tiếng của cô ấy. Điều thú vị đáng lưu ý là nhiều đặc điểm được chú ý nhất về vẻ đẹp phụ nữ lại bị suy giảm nhanh chóng theo tuổi tác: làn da không tỳ vết, đôi môi đầy đặn, đôi mắt trong veo, bộ ngực vun cao, vòng eo thon thả, đôi chân thon dài, thậm chí cả mái tóc vàng óng, thứ mà không có sự can thiệp của chất hóa học, hiếm khi có thể tồn tại ngoài tuổi 20, ngoại trừ những người có chế độ ăn uống tập luyện lành mạnh nhất (giống như người Viking). Theo hướng đã phát triển ở Chương 5, những điều này không thể giả mạo được. Chúng nói lên tuổi tác mà không dễ ngụy trang nếu không có phẫu thuật, trang điểm hoặc mạng che mặt. Từ lâu, người ta đã nhận thấy mái tóc vàng của phụ nữ được người châu Âu cho là đẹp hơn màu nâu hoặc đen. Thời La Mã cổ đại, phụ nữ nhuộm tóc vàng. Ở nước Ý thời trung cổ, mái tóc vàng và cái đẹp không tách rời nhau. Ở Anh, từ “vàng hoe” đồng nghĩa với “đẹp đẽ”.20 Mái tóc vàng óng của phụ nữ là một đặc điểm không thể giả mạo được trong việc chọn lọc giới tính, giống như dải đuôi dài của loài chim én. Tóc vàng ở trẻ em là một gen khá phổ biến ở người châu Âu (và rất thú vị là thổ dân Úc cũng như vậy). Vì vậy, khi một đột biến xuất hiện ở thời điểm không quá xa trong quá khứ, ví dụ ở một nơi nào đó gần Stockholm, mái tóc có màu vàng đến tận tuổi trưởng thành nhưng không vượt quá độ tuổi 20, bất kỳ người đàn ông nào có sở thích di truyền với phụ nữ tóc vàng sẽ chỉ kết hôn với phụ nữ trẻ tuổi, việc mà – trong một nền văn minh coi trọng hình thức – những người khác có thể không làm như vậy. Do đó, họ sẽ để lại nhiều hậu duệ hơn và sở thích di truyền về mái tóc vàng sẽ lan rộng. Điều này đến lượt nó sẽ gia tăng sự lan truyền của bản thân tính trạng bởi vì nó thực sự là một chỉ số trung thực về khả năng sinh sản của phụ nữ. Do đó, các quý ông thích phụ nữ tóc vàng.21

Tất nhiên, sở thích di truyền của nam giới là tùy ý, hoặc, nếu bạn thích, có thể nói nó là một câu chuyện ngụ ngôn. Có nhiều khả năng việc ưa thích tóc vàng của đàn ông Bắc Âu, nếu nó tồn tại, là một đặc điểm văn hóa được gieo vào trong họ một cách vô thức về mối liên quan giữa tóc vàng và tuổi trẻ. Mối liên hệ mà, một cách tình cờ, ngành công nghiệp mỹ phẩm đang nhanh chóng phá hoại. Nhưng ảnh hưởng là giống nhau: Một sự thay đổi di truyền do sở thích giới tính mang lại. Giả thuyết thay thế là đề xuất một số lý do tự nhiên cho việc tóc vàng có lợi thế, ví dụ, nó đi với làn da trắng, và làn da trắng sáng cho phép hấp thụ tia cực tím để giúp loại bỏ tình trạng thiếu vitamin D. Nhưng làn da không trắng hơn quá nhiều ở những người Thụy Điển tóc vàng so với người Thụy Điển tóc sẫm màu. Thực ra, làn da trắng đi với tóc đỏ chứ không phải tóc vàng.

Cho đến gần đây, chọn lọc giới tính là lý lẽ cuối cùng, khi lời kêu gọi chọn lọc tự nhiên do “môi trường” đã thất bại. Nhưng tại sao như vậy? Tại sao lại hợp lý hơn khi cho rằng người vùng Baltic chọn tóc vàng là do thiếu vitamin D hơn là cho rằng nó được chọn theo sở thích giới tính? Bằng chứng đang bắt đầu tích lũy chứng minh rằng con người là một loài có tính chọn lọc giới tính cao và nó giải thích cho sự khác biệt lớn giữa các chủng tộc về râu tóc, chiều dài mũi, độ dài tóc, độ xoăn của tóc, râu, màu mắt – những thay đổi ít liên quan đến khí hậu hoặc bất kỳ yếu tố vật lý nào khác. Ở loài trĩ đỏ, cứ một trong 46 quần thể hoang dã sống cô lập ở Trung Á lại có một sự kết hợp khác nhau trong phần trang trí bộ lông của những con chim trống: cổ trắng, đầu xanh lục, phao câu xanh lam, ngực màu cam. Tương tự như vậy, ở con người, chọn lọc giới tính là yếu tố ảnh hưởng.22

Nỗi ám ảnh của đàn ông với tuổi trẻ là đặc trưng của con người. Không có loài động vật nào khác được nghiên cứu có nỗi ám ảnh này mạnh mẽ đến như vậy. Tinh tinh đực thấy những con cái trung niên cũng như hấp dẫn như những con cái trẻ tuổi miễn là chúng đang ở thời kỳ động dục. Điều này rõ ràng là do thói quen hôn nhân trọn đời của con người, và thời gian nuôi con dài, chậm cũng là đặc trưng duy nhất của loài người. Nếu một người đàn ông dành trọn cuộc đời của mình cho một người vợ, anh ta phải biết rằng cô ấy có một đời sống sinh sản tiềm tàng lâu dài phía trước. Nói cách khác, chúng ta được sinh ra từ những người đàn ông chọn phụ nữ trẻ làm bạn đời và vì thế để lại nhiều con trai và con gái hơn những người đàn ông khác.23

THÔNG TIN TÁC GIẢ:

Matthew White Ridley (sinh năm 1958)

Nhà khoa học, nhà báo và doanh nhân người Anh. Ông nổi tiếng với các bài viết về khoa học, môi trường và kinh tế, thường xuyên cộng tác với tờ The Times.

Tác phẩm tiêu biểu:

  • The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994)

  • Genome (1999)

  • The Rational Optimist: How Prosperity Evolves (2010)

  • The Evolution of Everything: How Ideas Emerge (2015)

  • Viral: The Search for the Origin of COVID-19 (2021)

Mua tại ShopeeMua tại TikiMua tại LazadaMua tại Tiktok
Hãy cùng đọc bộ sách “Là ai? - Chân dung những người làm thay đổi thế giới" để hiểu được những thăng trầm, những biến cố, những thành công trong cuộc đời của mỗi thiên
Quá khứ nhân loại với bao bí ẩn chưa khám phá, tồn tại quanh ta. Giới khảo cổ quan tâm đến việc tìm ra lời đáp lịch sử của nhân loại và nghiên cứu bí
Sách: Toán Nâng Cao Và Bồi Dưỡng Học Sinh Giỏi Lớp 5 Nhằm giúp học sinh tiểu học có thể tự rèn luyện và nâng cao kiến thức môn Toán, chúng tôi đã biên soạn
Chúng Ta Sẽ Nói Gì Khi Gặp Lại Nhau ------------ Chúng Ta Sẽ Nói Gì Khi Gặp Lại Nhau Sài Gòn biết nhiều người sống với mình vẫn luôn nhớ nhung một cõi quê xa.
Sách Huy Hoàng- 108 Ca Khúc Truyền Thống Hội - Đoàn - Đội Cuốn sách tuyển chọn 108 ca khúc truyền thống thường được sử dụng trong các buổi sinh hoạt Hội – Đoàn –
Gachiakuta - Tập 5 Trong khu ổ chuột tập trung các thế hệ con cháu của những kẻ phạm tội, cậu bé Rudo sống sót bằng cách thực hiện hoạt động bị xem là phạm
Bé Khỏe, Bé Ngoan - Răng Cũng Có Thể Bị Bệnh Nếu bố mẹ đang tìm kiếm một bộ sách có thể khái lược thông tin một cách ngắn gọn nhưng không kém phần thú
Bạn muốn giúp trẻ hiểu về khoa học máy tính, nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Cuốn sách này sẽ hướng dẫn trẻ tư duy logic, các mô hình phát hiện và chia nhỏ
CÙNG WOLFOO RÈN KỸ NĂNG SỐNG VÂNG LỜI “Cùng Wolfoo rèn kỹ năng sống – Vâng lời” cuốn sách nằm trong bộ sách gồm 6 cuốn xoay quanh các kỹ năng an toàn, thoát hiểm,
Sách đưa ra bối cảnh của cải cách hành chính ở Thái Lan, Indonesia hai thập niên đầu thế kỷ XXI, thực trạng cải cách hành chính ở hai nước này; cải cách hành chính
Cuốn sách "Phát triển con người của một số dân tộc thiểu số ở tỉnh Hà Giang từ góc độ việc làm" là một nghiên cứu chuyên sâu nhằm phân tích mối quan hệ giữa
Cuốn sách “Tài nguyên: lời nguyền hay sự thịnh vượng? Nghiên cứu trường hợp Nam Phi, Nigeria, Ghana và Việt Nam” muốn giới thiệu đến các độc giả một châu Phi giàu có về tài
Hiệu lực thi hành 1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này. 2. Luật Tài
Sách Luật Giáo Dục Nghề Nghiệp quy định về hệ thống giáo dục nghề nghiệp; tổ chức, hoạt động của cơ sở giáo dục nghề nghiệp; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân
Chương I NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG Điều 1. Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng 1. Luật này quy định về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; hoạt động tín ngưỡng, hoạt động
Sách gồm 5 chương Chương 1: Những quy định chung Chương 2; Quản lý kiến trúc Chương 3: Hành nghề kiến trúc Chương 4: Quản lý nhà nước về kiến trúc Chương 5: Điều khoản
Hiệu lực thi hành Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 15 tháng 8 năm 2023. Luật này được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ
Hiệu lực thi hành 1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024. 2. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng số 59/2010/QH12 đã được sửa đổi, bổ
Luật được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 14 tháng 6 năm 2022, có hiệu lực thi hành từ ngày 01
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ...quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 được sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực từ ngày 01/3/2022. Luật này quy
Tarot Bỏ Túi - Sổ Tay Từ Vựng Và Mẹo Học Nhanh Tarot ------------ Tarot Bỏ Túi - Sổ Tay Từ Vựng Và Mẹo Học Nhanh Tarot Đây là một công cụ hỗ trợ hiệu
Saiyuki - Tập 2 Câu chuyện diễn ra tại một vùng đất mang tên Tougenkyou - chốn Đào Nguyên - nơi con người và yêu quái chung sống hòa bình. Bỗng một ngày, có kẻ
Cuốn sách "Một Số Vấn Đề Về Lý Luận Và Thực Tiễn Về An Ninh Văn Hóa ở Việt Nam Hiện Nay" là một sách chuyên khảo tập trung phân tích các vấn đề lý
Cuốn sách "Quá trình tham gia Cộng đồng ASEAN của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào" là một nghiên cứu chuyên sâu về hành trình hội nhập và phát triển của Lào trong
Cuốn sách "Chính Sách Đối Ngoại Của Thổ Nhĩ Kỳ Trong Bối Cảnh Mới Ở Khu Vực Trung Đông - Bắc Phi" là một nghiên cứu chuyên sâu về chiến lược đối ngoại của Thổ
Hạn hán là hiện tượng thiên tai xảy ra ở hầu hết vùng khí hậu khác nhau. So với các loại hình thiên tai khác, hạn hán phát sinh chậm, diễn ra từ từ song
Xung Đột Cộng Đồng Và Hướng Giải Pháp Quản Lý Phát Triển Bền Vững (Sách Chuyên Khảo) Công trình này đi đến xác định các mục tiêu nghiên cứu như sau: - Nhận diện loại
Cuốn sách "Sử thi Ê Đê hiện nay: Nghệ nhân và việc trao quyền nghệ thuật diễn xướng" là một nghiên cứu sâu sắc về vai trò của các nghệ nhân Ê Đê trong việc
Cuốn sách "Một số yếu tố tâm lý của người nông dân ảnh hưởng tới việc chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại" do TS. Bùi Thị Vân Anh chủ
Cuốn sách "Doanh nghiệp Việt Nam: Hành động và đối sách trước ảnh hưởng của chính sách tiền tệ" là một nghiên cứu chuyên sâu nhằm phân tích tác động của các chính sách
Bạn có bao giờ nghĩ rằng mỗi chúng ta đều là những nhà xã hội học thực hành trong cuộc sống thường ngày? Cách chúng ta nói chuyện, sử dụng ngôn ngữ, giải thích thế
Là cuốn sách được lưu truyền rộng rãi trong dân gian Trung Quốc từ bao đời nay. Liễu Phàm tiên sinh là bậc học rộng, ngay từ nhỏ đã say mê nghiên cứu sách vở,
Nội dung sách bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến nguyên tắc, chính sách, biện pháp, lực lượng phòng, chống k.hủng bố; hợp tác quốc tế và trách nhiệm của
Ngày 7/2/2020, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đã ký ban hành Thông tư số 01/2020/TT-BTTTT Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Xuất bản và Nghị
Căn cứ Điều 88 và điều 91 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Căn cứ Điều 91 của Luật tổ chức Quốc hội Căn cứ Điều 57 của Luật
Cuốn sách cung cấp đầy đủ kiến thức cho người đọc về luật ngân hàng nhà nước Việt Nam. Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã
Hiệu lực thi hành 1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2024, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này. 2. Quy định tại khoản 2
Luật Thi Đua, Khen Thưởng Năm 2022"" được Quốc hội nước CNXHCN Việt Nam khóa XV, kỳ họp 3 thông qua ngày 15/6/2022. Luật này quy định về đối tượng, phạm vi, nguyên tắc, hình
Khoa Học Quanh Ta - Những Điều Kỳ Thú Về Ăn Uống-Vanlangbooks I.Giới thiệu sách Kể từ giây phút mở mắt chào đời , chào đón ta là một thế giới đầy những điều xa
Mã Kim Đồng: 5182412220002 ISBN: 978-604-2-11341-0 Tác giả: Chiho Egawa Đối tượng: Nhà trẻ - mẫu giáo (0 - 6) Khuôn Khổ: 18.5x18.5 cm Số trang: 44 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 145 gram
- ISBN: 978-604-2-22989-0 - Tác giả: - Đối tượng: - Khuôn Khổ: 22x28 cm - Số trang: 44 - Định dạng: bìa mềm - Trọng lượng: 200 gram - Ngày phát hành: 15/07/2021Chuyện bắt đầu
Mã Kim Đồng: 6201109430017 ISBN: 978-604-2-18410-6 Tác giả: Phong Điệp Đối tượng: Thiếu niên (11 – 15) Khuôn Khổ: 14,5x20,5 cm Số trang: 192 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 215 gram Ngày phát hành:
Mã Kim Đồng: 5201500010078 ISBN: 978-604-2-16883-0 Tác giả: Huy Hải Đối tượng: Thiếu niên (11 – 15) Khuôn Khổ: 13x20 cm Số trang: 144 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 150 gram Ngày phát hành:
Mã Kim Đồng: 6211100010045 ISBN: 978-604-2-22330-0 Tác giả: Đắc Trung Đối tượng: Nhi đồng (6 – 11) Khuôn Khổ: 13x19 cm Số trang: 152 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 170 gram Ngày phát hành:
Mã Kim Đồng: 5192412890008 ISBN: 978-604-2-12145-3 Tác giả: Lee Gwang-Yeol Kim Hui-Yeol Đối tượng: Nhi đồng (6 – 11) Khuôn Khổ: 19x24 cm Số trang: 52 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 200 gram Bộ
Mã Kim Đồng: 5212300010051 ISBN: 978-604-2-22400-0 Tác giả: Polly Powell Đối tượng: Tuổi mới lớn (15 – 18) Khuôn Khổ: 14.5x20.5 cm Số trang: 112 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 160 gram Ngày phát
Mã Kim Đồng: 5191511510004 ISBN: 978-604-2-14670-8 Tác giả: Phan Việt Lâm Đối tượng: Thiếu niên (11 – 15) Khuôn Khổ: 12x18 cm Số trang: 108 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 145 gram Bộ sách:
Mã Kim Đồng: 5212414390001 ISBN: 978-604-2-22272-3 Tác giả: Mẹ Tee Bùi Tuấn Linh Đối tượng: Nhà trẻ - mẫu giáo (0 - 6) Khuôn Khổ: 18.5x20.5 cm Số trang: 24 Định dạng: bìa mềm Trọng
Mã Kim Đồng: 5192412890006 ISBN: 978-604-2-12147-7 Tác giả: Kim Yeong-Ja Seo Sang-Ran Đối tượng: Nhi đồng (6 – 11) Khuôn Khổ: 19x24 cm Số trang: 52 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 200 gram Bộ
- ISBN: 978-604-2-19670-3 - Tác giả: - Đối tượng: - Khuôn Khổ: 16x22 cm - Số trang: 144 - Định dạng: bìa mềm - Trọng lượng: 210 gram - Bộ sách: - Ngày phát hành:
Mã Kim Đồng: 5201500010107 ISBN: 978-604-2-19350-4 Tác giả: Kevin Nguyễn Nguyễn Khánh Hòa Đối tượng: Tuổi mới lớn (15 – 18) Khuôn Khổ: 13.5x20.5 cm Số trang: 132 Định dạng: bìa mềm Trọng lượng: 150
Sách Huy Hoàng- 108 Ca Khúc Truyền Thống Hội - Đoàn - Đội Cuốn sách tuyển chọn 108 ca khúc truyền thống thường được sử dụng trong các buổi sinh hoạt Hội – Đoàn –
Mã hàng 8935352615133 Tên Nhà Cung Cấp Kim Đồng Tác giả Phương Bùi, Thành Nguyễn, Bùi Xuân Quỳnh NXB Kim Đồng Năm XB 2024 Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng lượng (gr) 115 Kích Thước Bao
Cuốn sách chuyên khảo gồm 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề chung về chủ quyền quốc gia. Chương này tập trung phân tích quan niệm, nhận thức về chủ quyền quốc gia; nhận
Cuộc sống là một bức tranh gồm nhiều mảnh ghép. Tùy theo cách chúng được sắp xếp mà chúng ta có cuộc sống hiện tại của mình. Đa phần chúng ta bỏ mặc cho các
Số trang: 52 Sách gồm 6 chương: Chương 1: Những quy định chung Chương 2: Đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước Chương 3: Đặc xá trong trường hợp
Căn cứ Điều 88 và điều 91 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Căn cứ Điều 80 của Luật ban hành các văn bản quy phạm pháp luật NAY
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ...quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 được sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực từ ngày 01/3/2022. Luật này quy
Hóa Giải Vận Hạn Theo Dân Gian Những vận hạn sắp phát sinh có thể dự phòng được hay không? Có người cho rằng, vận hạn hoàn toàn có thể giải trừ được, chìa khóa
Trang đầu 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Trang cuối
👁️ 68 | ⌚2025-09-16 23:14:06.493

QC Shopee
TÁC GIẢ: KC Davis Dịch giả: Đàm Oanh THÔNG TIN XUẤT BẢN: Giá bìa: 149.000 Kích thước: 13x19 Hình thức: Bìa mềm Số trang: 240 Mã EAN: 89366698184 NXB liên kết: NXB Lao Động Sách
TÁC GIẢ: Matt Sandrini Dịch giả: Xù THÔNG TIN XUẤT BẢN: Kích thước: 13x19 Số trang: 271 NXB liên kết: NXB DÂN TRÍ Sách do Công ty TNHH Văn hóa và Truyền thông 1980 BOOKS
Sách - Sức Mạnh Của Ngôn Ngữ Cảm Xúc Cảm xúc là ngôn ngữ giao tiếp, cho phép chúng ta truyền tải những thông điệp sâu sắc mà đôi khi lời nói không thể diễn
: 1980 Edu (Quỳnh Hương) Kích thước khổ: 19x26,5cm Số Trang: 48 Giá bìa: 79.000đ Mã EAN: 89366699198 Nhà xuất bản: NXB Dân Trí Hình thức: Bìa mềm Sách do Công ty TNHH Văn hóa
Tác giả: Bùi Văn Vinh (Chủ biên) - ái Vân Anh - Nguyên Thị Vân Anh NXB: NXB Phát hành: Minh Thắng Năm xuất bản: 2025 Dạng bìa: bìa mềm Số trang: 156 trang Kích
Truyện tranh - Conan màu: Cú đấm sapphire xanh - Trọn bộ 2 tập Kaito Kid đã bắt Conan đến Singapore bằng cách hết sức vi diệu. Mục tiêu hắn nhắm tới là viên đá
Mã hàng 8935244876741 Tên Nhà Cung Cấp Nhà Xuất Bản Kim Đồng Tác giả Magnus Weightman Người Dịch Kim Ngọc NXB NXB Kim Đồng Năm XB 2022 Trọng lượng (gr) 100 Kích Thước Bao Bì
Thần thoại Hy Lạp, câu chuyện không chỉ dành cho thiếu nhi mà cả người lớn. Thần thoại Hy Lạp là những câu chuyện vô cùng cảm động, kì thú về thế giới các vị
Màn Đêm Ngoài Khung Cửa Sổ Tam Giác - Tập 2 Trong một lần điều tra hiện tượng tâm linh tại một trường nữ sinh, cặp đôi trừ tà đặc biệt Hiyakawa và Mikado
Sách - Khủng Hoảng Về Đại Dương Và Môi Trường Toàn Cầu - Truyện Tranh Tri Thức Khoa Học Công ty phát hành:Thái Hà Minh hoạ/Điều phối Yasunori OKADA Giám sát Yasukazu KOYA Dịch giả
Hinata Cô Bé Mang Linh Hồn Bà Lão - Tập 4 Hinata Cô bé mang linh hồn bà lão 3 - Cuộc hội ngộ như định mệnh Cô bé Hinata được đầu thai chuyển
Truyện tranh Màn đêm ngoài khung cửa sổ tam giác - Tập 4 Thương hiệu: AMAK Số trang: 210 trang Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Hà Nội Tác giả Tomoko Yamashita Người Dịch Bánh
Truyện lẻ - Cổ tích Việt Nam - Bằng Thơ ( Bìa mềm ) - Nxb Kim Đồng 6201400010043 Mã ISBN: 978-604-2-18891-3 Tác giả: Thái Bá Tân Khuôn Khổ: 25 x 25cm Số trang: 116
Trai tân 30 tuổi lần đầu có người yêu, lần đầu hẹn hò? Chàng phù thủy 30 tuổi vẫn còn zin, sở hữu sức mạnh “đọc được tiếng lòng khi chạm vào người khác” -
Astérix - Astérix Và Cái Vạc Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Kim Đồng. Công ty phát hành : NXB Kim Đồng. Tác giả : Albert Uderzo. Kích thước : 29.4 x 21.9 x
Mặt trời lại mọc trên ngôi làng Penguin ~ Mảnh đất của những chuyên gia tấu hài!! Nơi mà ai cũng điên khùng theo một cách riê Đừng cố lí giải vì mọi thứ ở
Tâm Lý Học Rủi Ro Tác giả Nakayachi Kazuya Dịch giả Annie Thể loại Tâm lý học, kỹ năng Kích thước 13x19cm Nhà xuất bản Dân Trí Thương hiệu VIVABOOKS Giá bìa 99.000 VNĐ Mã
HINATA Cô Bé Mang Linh Hồn Bà Lão (Tập 2) Tác giả Asa Kuwayoshi Dịch giả Anh Huỳnh Thể loại Truyện tranh, đời thường, hài hước Kích thước 13 x 18 cm Nhà xuất bản
SÁCH SONG NGỮ ANH VIỆT ĐÁNH DẤU NHỮNG CỘT MỐC ĐẦU TIÊN CỦA BÉ - Tên Nhà Cung Cấp: Tân Việt - Tác giả: Rebecca Weerasekera - Người Dịch: Bích Lộc - NXB: NXB Mỹ
SÁCH KHÁM PHÁ - TÌM HIỂU THẾ GIỚI TỰ NHIÊN CHO BÉ - Công ty phát hành: Tân Việt - Tác giả: Nhiều tác giả - Nhà xuất bản: NXB Mỹ Thuật - Năm xuất
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
NỘI DUNG CHÍNH Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Hoàng Hậu Đỏ: Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Nội dung: Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến
Hoàng Hậu Đỏ - Tình Dục Và Sự Tiến Hóa Của Bản Tính Người Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa
Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao nếu không hiểu
NỘI DUNG CHÍNH Chúng ta sẽ không bao giờ hiểu được chính mình nếu chúng ta không hiểu bản tính người đã tiến hóa ra sao, và không thể hiểu nó tiến hóa ra sao
**Con lợn** hay **con heo** là loài vật đã gắn bó lâu đời với con người và xung quanh đó là nhiều câu chuyện trong văn hóa đại chúng về con lợn. Trong văn hóa,
**Hiếu Khâm Hiển Hoàng hậu**; (chữ Hán: 孝欽顯皇后; ; ; trước đây La Mã hóa là **Từ Hi Thái hậu T'zu-hsi**; 29 tháng 11 năm 1835 – 15 tháng 11 năm 1908), thường được gọi
| religion_year = 2018 | religion_ref = | regional_languages = | demonym = | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = 2016 | ethnic_groups_ref = | capital = Tokyo (de facto) | largest_city = Tập tin:PrefSymbol-Tokyo.svg Tokyo
**Friedrich II** (24 tháng 1 năm 171217 tháng 8 năm 1786) là vua nước Phổ trị vì từ ngày 31 tháng 5 năm 1740 cho đến khi qua đời vào ngày 17 tháng 8 năm
**Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại** rất lớn và phức tạp. Nó đan xen với lịch sử và sự hình thành của xã hội phương Tây, và nó đã đóng
**Đồng tính luyến ái** là sự hấp dẫn lãng mạn, sự hấp dẫn tình dục hoặc hành vi tình dục giữa những người cùng giới tính hoặc giới tính xã hội. Là một xu hướng
thumb|right|Giới tính và xu hướng tính dục khác nhau của mỗi người **Tính dục ở loài người** là năng lực giới tính, thể chất, tâm lý, và sinh dục, bao gồm mọi khía cạnh đặc
**Đại Thắng Minh Hoàng hậu** (chữ Hán: 大勝明皇后; 952 - 1000), dã sử xưng gọi **Dương Vân Nga** (楊雲娥), là Hoàng hậu của 2 vị Hoàng đế thời kỳ đầu lập quốc trong Lịch sử
Đặc trưng giai đoạn này của Liên xô là sự lãnh đạo của **Joseph Stalin**, người đang tìm cách tái định hình xã hội Xô viết với nền kinh tế kế hoạch nhiều tham vọng,
Phong cảnh cố đô nhìn từ núi Mã Yên Cửa Đông vào [[đền Vua Đinh Tiên Hoàng]] **Quần thể di tích Cố đô Hoa Lư** là hệ thống các di tích về kinh đô Hoa
**George VI của Liên hiệp Anh** (Albert Frederick Arthur George; 14 tháng 12 năm 1895 – 6 tháng 2 năm 1952) là Quốc vương của Vương quốc Liên hiệp Anh và các quốc gia tự
**Frankfurt** là một thành bang lớn của Đế chế La Mã Thần thánh, là nơi diễn ra các cuộc bầu cử đế quốc từ năm 885 và là thành phố tổ chức Lễ đăng quang
nhỏ|[[Hirohito|Thiên hoàng Chiêu Hòa]] là một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản tương ứng với thời gian tại vị của Thiên hoàng Chiêu Hòa, từ ngày 25 tháng 12 năm 1926 đến 7 tháng
right|thumb|[[Phân tầng xã hội truyền thống của những nước phương tây trong thế kỷ XV]] right|thumb **Giáo hội và nhà nước ở châu Âu thời trung cổ** nêu rõ sự tách biệt nguyên tắc phân
thumb|_[[Sappho và Erinna trong khu vườn ở Mytilene_ bởi Simeon Solomon, 1864]] thumb|right|Biểu tượng đại diện cho người đồng tính nữ được tạo nên từ hai [[biểu tượng thiên văn của sao Kim lồng vào
Quân kỳ của Quân đội Đức quốc xã**Lịch sử quân sự Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai** bắt đầu từ quân số 100.000 do Hòa ước Versailles hạn chế, không được quyền có
**Cuộc khủng hoảng tị nạn Ukraina** là một cuộc di chuyển lớn của người dân Ukraina trong cuộc xâm lược do Nga tiến hành vào năm 2022. Khủng hoảng bắt đầu với cuộc xâm lược
Bài **Lịch sử Israel** này viết về lịch sử quốc gia Israel hiện đại, từ khi được tuyên bố thành lập năm 1948 cho tới tới hiện tại. Nền độc lập của Nhà nước Israel
**Chế độ Uông Tinh Vệ** là tên gọi của giới sử gia dành cho **Chính phủ Cải tổ Quốc dân Trung Hoa Dân Quốc** (Tiếng Trung Quốc**:** 中華民國國民政府; Bính âm : _Zhōnghuá mínguó guómín zhengfǔ),_
thumb|Các khu định cư cổ đại tại Krym và khu vực xung quanh thumb|Đồng xu từ [[Chersonesus biểu thị Artemis, hươu, bò, dùi cui và bao đựng tên ()]] Lịch sử thành văn của bán
**Luise Ulrike của Phổ** (; 24 tháng 7 năm 1720 – 16 tháng 7 năm 1782) là Vương hậu Thụy Điển từ năm 1751 đến năm 1771 với tư cách là phối ngẫu của Adolf
**Người Tráng** hay **người Choang** (Chữ Tráng Chuẩn: Bouxcuengh, //; Chữ Nôm Tráng: 佈壯; Chữ Hán giản thể: 壮族, phồn thể: 壯族, bính âm: Zhuàngzú; Chữ Thái: ผู้จ้วง, _Phu Chuang_) là một nhóm dân tộc
**Friedrich Wilhelm I**, tên thật là **Friedrich Wilhelm von Hohenzollern**, (14 tháng 8 năm 1688 – 31 tháng 5 năm 1740), phiên âm tiếng Việt là **Phriđrích I Vinhem** là một thành viên của Hoàng
**Maximilian II** (31 tháng 7 năm 1527 – 12 tháng 10 năm 1576) là Hoàng đế La Mã Thần thánh từ năm 1564 cho đến khi ông qua đời năm 1576. Là thành viên của
**Franz II** (tiếng Anh: Francis II; 12 tháng 2 năm 1768 – 2 tháng 3 năm 1835) là Hoàng đế cuối cùng của Đế quốc La Mã Thần thánh (1792 – 1806) với đế hiệu
Malaysia là một quốc gia tại Đông Nam Á, vị trí hàng hải chiến lược của nó có những ảnh hưởng căn bản đối với lịch sử quốc gia. Văn hóa Ấn Độ giáo và
**Bình Định** là một tỉnh cũ ven biển nằm ở phía bắc vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, miền Trung, Việt Nam. Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội thông qua Nghị quyết số
**Báo sư tử** (_Puma concolor_) hay **báo cuga** (tiếng Anh: **Cougar**) là một loài mèo lớn trong Họ Mèo phân bố ở Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Phạm vi của nó kéo dài
**Henri xứ Bourbon** (; 13 tháng 12 năm 1553 – 14 tháng 5 năm 1610), cũng gọi là **Henri IV của Pháp** () hoặc **Enrique III của Navarra** (), là Vua nước Pháp từ năm
**Song tính luyến ái** (tiếng Anh: **Bisexuality**) chỉ sự hấp dẫn hoặc hành vi tình cảm hoặc tình dục với giới nam và nữ hoặc nhiều hơn một giới. "Song tính" cũng có thể được
nhỏ|phải|[[Ngựa là loài được thuần hóa để sử dụng trong chiến tranh từ sớm, là động vật gắn liền với chiến trường, trận địa, với các vị danh tướng]] **Động vật trong quân sự**, **chiến
**Nhật Bản xâm lược Thái Lan** là cuộc chiến giữa Thái Lan và Đế quốc Nhật Bản xảy ra vào ngày 8 tháng 12 năm 1941. Mặc dù có giao tranh ác liệt ở miền
thumb|right|Mô hình tàu của đội thám hiểm Trịnh Hòa, [[bảo tàng khoa học Hồng Kông.]] **Trịnh Hòa hạ Tây Dương** là bảy chuyến thám hiểm hàng hải của hạm đội kho báu cho nhà Minh
**Thanh Hóa** là thành phố tỉnh lỵ cũ của tỉnh Thanh Hóa, Bắc Trung Bộ, Việt Nam. Thành phố Thanh Hóa từng là một trong những thành phố trực thuộc tỉnh lớn nhất của cả
**Hội họa dân gian Việt Nam** là thuật ngữ mô tả một loại hình mỹ thuật dân gian đã hiện diện từ rất lâu đời tại Việt Nam và thường được sáng tác bởi các
**Hoa hậu Thế giới **(tiếng Anh: **Miss World**) là tên cuộc thi sắc đẹp quốc tế được Sách Kỷ lục Guinness công nhận là cuộc thi có có quy mô lớn thứ nhất trên thế
**Công khai tính dục** (_coming out of the closet_, thường được nói ngắn gọn là **coming out**), là một cụm ẩn dụ cho việc người thuộc cộng đồng LGBT tự tiết lộ về xu hướng