✨Học viện Phật giáo Việt Nam
Học viện Phật giáo Việt Nam là một hệ thống Đại học Phật giáo Việt Nam của Giáo hội Phật giáo Việt Nam được thành lập từ năm 1981, đặt dưới sự quản lý của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trực tiếp và thường xuyên là chịu sự quản lý của Ban Giáo Dục Tăng Ni (Trung Ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam). Học viện có nhiệm vụ đào tạo chuyên sâu về Phật học cho những người đã tốt nghiệp cơ bản Phật học và có trình độ thế học tối thiểu là tốt nghiệp lớp 12 nhằm cung cấp những vị có khả năng trước tác, dịch thuật, giảng dạy, góp phần hoàn bị sứ mạng giáo dục phổ cập và cơ bản Phật học.
Quá trình hình thành và phát triển
Hệ thống Đại học Phật giáo Việt Nam được thành lập sau khi thống nhất Phật giáo Việt Nam.
Ngày 14/11/1981, thành lập trường Cao cấp Phật học Việt Nam tại Hà Nội.
Ngày 17/10/1983, trường Cao cấp Phật học Việt Nam cơ sở 2 tại Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục ra đời.
Ngày 22/04/1997, trường Cao cấp Phật học Việt Nam tại thành phố Huế được thành lập. Ngày 23/06 trường được đổi tên thành Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế.
Các Học viện trực thuộc Giáo hội
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội (tên tiếng Anh: Vietnam Buddhist Academy in Hanoi) tọa lạc tại thôn Vệ Linh – xã Phù Linh – huyện Sóc Sơn – thành phố Hà Nội.
Học viện tổ chức đào tạo theo chế độ niên chế, thiết chế 4 năm/1 khóa, nhưng các môn học được thiết kế và phân bố linh hoạt hơn. Các môn học được nhóm thành các học phần chuyên biệt, và phân thành 3 khối kiến thức là khối kiến thức chung, khối kiến thức cơ sở ngành và khối kiến thức chuyên ngành, đồng thời hướng tới xây dựng hệ thống mã hóa tên môn học.
Học viện đang chuẩn bị cơ sở về mặt thiết chế giáo dục cho việc xây dựng và thành lập khung hình đào tạo trình độ Thạc sĩ và Tiến sĩ ở Học viện.
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh (tên tiếng Anh: Vietnam Buddhist University, Ho Chi Minh City) tọa lạc tại Thiền viện Vạn Hạnh - 750 Nguyễn Kiệm, phường 4. quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.
Từ năm 1983, Học viện đào tạo chuyên ngành Phật học cho Tăng, Ni sinh, tuyển sinh 4 năm một lần với số lượng Tăng, Ni sinh giới hạn.
Học viện đang đào tạo nội trú hệ cao đẳng Phật học cho 77 SV (năm 2019) và 53 SV (năm 2020). Từ năm 2018, Học viện đã ký kết đào tạo cao đẳng liên thông với 03 Trường Trung cấp Phật học: Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang và Cần Thơ. Học viện đào tạo thí điểm khóa Thạc sĩ Phật học (2012-2017) có 22/50 học viên tốt nghiệp; khóa 2017-2019 có 58/171 học viên tốt nghiệp; khóa 2018-2020 có 35/48 chuẩn bị tốt nghiệp và khóa 2019-2021 có 54 học viên đang học. Năm 2019 đến nay, Học viện chính thức đào tạo Tiến sĩ Phật học.
Học viện Phật giáo Nam tông Khmer
Học viện Phật giáo Nam tông Khmer (tên tiếng Anh: Khmer Theravada Buddhist Academy) tọa lạc tại chùa Pothi Somron - khu vực 4, phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ. Với diện tích 7ha, Học viện phục vụ nhu cầu học tập của tín đồ Phật giáo Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long cũng như các nước lân cận như Lào, Campuchia, Thái Lan, Sri Lanka. Ngày 25-03-2017, Học viện khởi công xây dựng cơ sở mới cạnh chùa có diện tích 10ha tại khu vực 12, phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn, thành phố Cần Thơ.
Học viện tổ chức đào tạo theo chế độ niên chế, kéo dài trong 4 năm, mỗi năm học có hai học kỳ, mỗi học kỳ kéo dài bốn tháng rưỡi. Cuối mỗi học kỳ đều có thi kiểm tra. Điểm trung bình của học kỳ mỗi năm phải đạt điểm 10/20 mới được cấp Chứng chỉ cuối năm và được học năm kế tiếp. Các tăng sinh nếu đạt yêu cầu trong 4 năm học và hoàn thành luận văn tốt nghiệp sẽ được Học viện cấp văn bằng Cử nhân Phật học.
Các nhân vật tiêu biểu
- Đại lão Hòa thượng Thích Minh Châu - Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh GHPGVN, Viện trưởng Viện Đại học Vạn Hạnh, Hiệu trưởng trường Cao cấp Phật học Việt Nam (tiền thân của Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh).
- Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Tứ - nguyên Phó chủ tịch thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nguyên là trụ trì chùa Bái Đính (Ninh Bình), Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội từ 2001 đến 2011.
- Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng - Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh.
- Thượng tọa, Tiến sĩ Thích Nhật Từ, Phó Viện trưởng Thường trực Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh, người có nhiều công lao đưa Phật giáo Việt Nam hội nhập Phật giáo thế giới.
- GS.TS.Thiền sư Lê Mạnh Thát (Thượng tọa Thích Trí Siêu) - Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, từng là một lãnh tụ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất.
- Hòa thượng Thích Hải Ấn - Ủy viên thường trực Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Học Viện Phật Giáo Việt Nam tại Huế.
- Hòa thượng Thích Danh Nhưỡng - Trưởng lão Hòa thượng, Phó Pháp chủ kiêm Giám luật Hội đồng chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Học viện Phật giáo Nguyên thủy Khmer, Giáo phẩm Hệ phái Nguyên thủy Khmer.
- Hòa thượng Thích Thanh Quyết - Phó chủ tịch Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Học Viện Phật Giáo Việt Nam tại Hà Nội.
