✨Phỗng

Phỗng (Chữ Nôm : 俸) là tục danh một ngẫu tượng thường đặt ở chốn thờ cúng trong phong tục An Nam trung đại. nhỏ|phải|282x|Tượng phỗng thời Lê ; nguyên văn dẫn từ [[Kiến văn tiểu lục và Khâm định Việt sử thông giám cương mục (Trần Quang Đức chú).]]

Lịch sử

Phỗng / bổng (俸, 𪫊) minh diễn là những người được đền công nhờ việc đem trí lực ra hầu hạ bề trên. Tuy nhiên theo cổ sử, phỗng chủ yếu là các tù binh được quý tộc An Nam trưng dụng làm nô lệ. Cho nên, đặc trưng tượng phỗng là bụng phệ, dáng quỳ dâng nghi trượng hoặc đèn.

Tục tạc tượng phỗng có lẽ xuất hiện sớm nhất thời Hồng Đức, ban sơ chỉ có trong hoàng miếu, sau lan ra đền thờ các võ quan. Từ thời Mạc và Lê trung hưng thì tràn lan trong mọi nhà có chút tài sản, tới mức triều đình phải nhiều lần hạ lệnh cấm. Từ triều Nguyễn về sau, tục này căn bản mai một, phần nhiều do triều đình đặt trung ương ở Huế, phong hóa Bắc Thành đôi phần sa sút.

Hình ảnh

Hình:OGER Page 113.jpg|Tượng phỗng trong sách _Technique du peuple Annamite_. Hình:Cay den dong nguoi quy va tuong dong hai nguoi cong nhau thoi khen.JPG|Đèn đồng hình phỗng chầu. Hình:Kneeling man carrying lamp with both hands, 3rd century BC - Vietnam National Museum of Fine Arts - Hanoi, Vietnam - DSC04731.JPG|Đèn đồng hình phỗng chầu. Hình:National Museum of Vietnamese History, September 2017. 22.jpg|Tượng phỗng tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Hà Nội. Hình:National Museum of Vietnamese History, September 2017. 23.jpg|Tượng phỗng tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Hà Nội. Hình:National Museum of Vietnamese History, September 2017. 24.jpg|Tượng phỗng tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Hà Nội. ## Văn hóa Trong buổi dạy học ở nhà quan kinh lược Hoàng Cao Khải, nhân thấy đôi phỗng đá ngoài vườn, thi sĩ Nguyễn Khuyến bèn tức cảnh làm hai bài _Ông phỗng đá_.