Việc ghi chú và tóm tắt bài giảng là thử thách quen thuộc với sinh viên và người học suốt đời. Thử tưởng tượng bạn có thể biến hàng chục slide và giờ nghe bài giảng thành các ý chính dễ hiểu trong vài phút. Nếu tóm tắt lại theo phương pháp học tập truyền thống thì cần rất nhiều thời gian và khó, nhưng đối với NotebookLM – công cụ AI mạnh mẽ từ Google, điều này hoàn toàn khả thi. Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ trải nghiệm thực tế của mình, hướng dẫn bạn cách tóm tắt bài giảng, ghi chú thông minh và học sâu nhờ NotebookLM, kèm những bí quyết giúp nội dung trở nên dễ nhớ và ứng dụng được ngay.
1. Lần đầu bị "ngợp" bài giảng – NotebookLM đã "cứu" tôi thế nào?
Tôi nhớ như in lần đầu mở khóa học trực tuyến dài 45 phút/buổi, với hàng chục slide và ghi chú dày đặc. Ngay sau khi kết thúc buổi học đầu tiên, cảm giác choáng ngợp ập đến: ý chính lẫn lộn, các chi tiết quan trọng trôi tuột trong đầu, và tôi tự hỏi liệu mình có thể nắm được toàn bộ kiến thức không? Haha, chắc chắn là không thể rồi.
Trong quá khứ, cách duy nhất để tôi đối phó với tình trạng này là ghi chú thủ công, đọc đi đọc lại slide, nhưng hiệu quả rất thấp, và thời gian thì kéo dài. Tôi từng mất gần 2–3 giờ chỉ để tổng hợp 1 bài học, nhưng vẫn cảm giác không chắc chắn về những gì đã học.
Đó cũng là lúc tôi thử NotebookLM. Chỉ sau vài thao tác: upload slide và tài liệu PDF lên công cụ, tôi ngay lập tức thấy ý chính được sắp xếp rõ ràng, các gợi ý nổi bật giúp tôi nhìn tổng quan toàn bộ bài. Điều bất ngờ hơn cả là NotebookLM gợi ra những câu hỏi liên quan đến nội dung, khiến tôi nhận ra mình đã bỏ sót những điểm quan trọng.
Cảm giác “ngợp” nhanh chóng biến mất. Tôi không còn phải vật lộn với lượng thông tin quá tải, mà thay vào đó là một bảng tóm tắt logic, dễ hiểu và sẵn sàng ôn tập. Lần đầu tiên, tôi thấy rằng việc học trực tuyến có thể vừa nhanh, vừa sâu, vừa tập trung, nhờ NotebookLM.
2. Chuẩn bị sẵn sàng: Biến bài giảng lộn xộn thành ý chính rõ ràng
À, trước khi tôi bắt tay vào việc tóm tắt bài giảng với NotebookLM, bước chuẩn bị là yếu tố quyết định việc học có hiệu quả hay không. Lần đầu tôi thử bỏ qua bước này, kết quả là bản tóm tắt ban đầu còn rối rắm, nhiều ý quan trọng bị lẫn. Từ trải nghiệm đó, tôi rút ra một số cách để biến bài giảng “lộn xộn” thành nội dung dễ quản lý:
- Chuẩn bị tài liệu đầy đủ: Tôi thường gom tất cả slide, ghi chú PDF, và các file tham khảo vào một folder riêng. NotebookLM xử lý tốt khi tài liệu được tập trung và rõ ràng, giúp công cụ nhận dạng cấu trúc bài giảng nhanh hơn.
- Phân loại theo chủ đề hoặc module: Trước đây tôi thường để mọi bài học lẫn lộn theo thứ tự tải về, thậm chí có tài liệu còn bị mã hóa mà tôi chẳng thèm quan tâm, dẫn đến bản tóm tắt bị rối. Giờ đây, tôi tạo thư mục riêng cho từng chủ đề, ví dụ: “Module 1 – Giới thiệu AI”, “Module 2 – Machine Learning cơ bản” và đặt tên bài giảng cho phù hợp với nội dung bên trong. Khi NotebookLM tóm tắt, ý chính được sắp xếp theo logic từng module, dễ tra cứu và ôn tập.
- Xác định mục tiêu tóm tắt: Tôi tự hỏi trước: “Mình muốn tổng hợp ý chính, hay tạo flashcards để ôn tập sau này?” Câu trả lời này sẽ quyết định cách tôi soạn prompt cho NotebookLM và cách công cụ tạo ra bản tóm tắt. Lần đầu tôi bỏ qua bước này, bản tóm tắt rất chi tiết nhưng khó sử dụng để ôn lại, nên bước này cực kỳ quan trọng.
- Chuẩn bị ghi chú bổ sung nếu cần: Tôi thường đánh dấu những slide khó hiểu hoặc quan trọng bằng ghi chú riêng. Khi tải lên NotebookLM, tôi yêu cầu công cụ ưu tiên các phần được highlight, giúp ý chính trở nên đầy đủ và dễ nhớ.
Nhờ bước chuẩn bị cẩn thận này, tôi không còn cảm giác “ngợp” khi bắt đầu tóm tắt. Bài giảng lộn xộn dần trở nên gọn gàng, dễ hiểu và sẵn sàng để xử lý tiếp với NotebookLM.
3. Bốn bước thần tốc: Tóm tắt bài giảng trong vài phút với NotebookLM
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ, tôi bắt đầu thử nghiệm 4 bước thần tốc để biến một bài giảng dài 45 phút thành bản tóm tắt gọn gàng chỉ trong vài phút. Kết quả thật sự khiến tôi bất ngờ: mọi thứ trở nên rõ ràng, logic và dễ nhớ, hoàn toàn khác với việc ghi chú thủ công trước đây:
Tải tài liệu hoặc copy ghi chú lên NotebookLM: Thay vì phải ngồi lật từng trang, tôi chỉ cần upload file PDF, liên kết Youtube, hoặc đơn giản copy toàn bộ note bài giảng vào NotebookLM. Chưa đến một phút, mọi dữ liệu đã nằm gọn gàng trên màn hình.
Đặt câu hỏi “hướng dẫn” cho NotebookLM: Thay vì để AI tự động tóm tắt chung chung, tôi hỏi cụ thể hơn: “Hãy liệt kê 5 ý chính quan trọng nhất trong bài giảng này”, hoặc là “Cho tôi một bản tóm tắt ngắn dưới 200 từ”. Kết quả trả về rõ ràng hơn hẳn, không bị lan man.
Kiểm tra và tinh chỉnh bản tóm tắt: Điều tôi thích ở NotebookLM là có thể yêu cầu chỉnh sửa ngay lập tức. Ví dụ, tôi muốn bản tóm tắt theo dạng bullet-point để dễ nhìn, chỉ cần nhắc: “Trình bày lại theo gạch đầu dòng, mỗi ý tối đa 15 từ.”. Chỉ cần một chút thời gian, NotebookLM làm rất mượt vả trả về kết quả đúng theo yêu cầu.
Lưu lại và đổi tên ghi chú theo ý muốn: Sau khi có bản tóm tắt ưng ý, tôi lưu lại trong NotebookLM và đổi lại tên ghi chú như: Marketing 101, Lịch sử Việt Nam,… Nhờ vậy, tôi có thể lôi lại toàn bộ bản tóm tắt liên quan trong vài giây.
4. Bí quyết xịn: Học sâu, nhớ lâu nhờ NotebookLM
Sau khi đã quen với việc tóm tắt nhanh, tôi bắt đầu thử dùng NotebookLM như một “trợ giảng cá nhân” để học sâu và nhớ lâu hơn. Điều khiến tôi bất ngờ là chỉ cần thay đổi cách đặt câu hỏi, hiệu quả học tập đã khác hẳn. Thay vì chỉ dừng ở bản tóm tắt, tôi thường yêu cầu NotebookLM biến chúng thành sơ đồ tư duy để tự kiểm tra nhanh, hoặc đóng vai giảng viên đặt câu hỏi ngược lại cho tôi. Có lần tôi còn nhập nhiều bài giảng khác nhau và nhờ NotebookLM tìm mối liên hệ, nhờ vậy mà tôi hiểu kiến thức không rời rạc, mà kết nối logic với nhau.
Một mẹo khác tôi rất hay dùng là tạo nhiều phiên bản tóm tắt với độ dài khác nhau – từ siêu ngắn cho đến chi tiết – để phù hợp với từng khoảng thời gian ôn tập. Nhờ vậy, dù chỉ có 5 phút giữa hai tiết học, tôi vẫn có thể nắm được trọng tâm. Cảm giác giống như có một mentor luôn đi cùng, giúp tôi không chỉ ghi nhớ mà còn hiểu sâu hơn vào từng bài giảng.
Trước đây, mỗi lần phải đối diện với một đống bài giảng dài lê thê, tôi luôn thấy ngợp và không biết nên bắt đầu từ đâu. Nhưng nhờ NotebookLM, mọi thứ trở nên nhẹ nhàng hơn: từ việc tóm tắt nhanh chỉ trong vài phút, cho đến học sâu và nhớ lâu thông qua sơ đồ tư duy, hỏi–đáp, hay tạo nhiều cấp độ tóm tắt. Trải nghiệm này thực sự cho tôi cảm giác chủ động trong học tập, không còn bị động chạy theo slide hay ghi chú nữa.
Nếu bạn cũng đang loay hoay với hàng chục môn học, hoặc muốn học hiệu quả hơn trong công việc, hãy thử để NotebookLM đồng hành. Biết đâu, giống như tôi, bạn sẽ tìm thấy một “trợ giảng ảo” đáng tin cậy, giúp biến hành trình học tập suốt đời của bạn trở nên dễ dàng và hứng thú hơn.
Hãy bắt đầu ngay từ hôm nay: tải tài liệu của bạn lên NotebookLM, đặt câu hỏi thật cụ thể, và trải nghiệm sự khác biệt.
