Trong địa chất học, địa lý học và một vài khoa học Trái Đất khác, cao nguyên là một khu vực tương đối bằng phẳng, có sườn dốc và thường có độ cao tuyệt đối trên 500 m, bị hạn chế bởi các vách bậc hay sườn dốc rõ nét với vùng đất thấp xung quanh. Cao nguyên bị xâm thực mạnh được gọi là cao nguyên bị chia cắt. Cao nguyên núi lửa là cao nguyên được tạo ra từ hoạt động núi lửa.
Cao nguyên lớn nhất và cao nhất thế giới là cao nguyên Thanh Tạng, được coi là "mái nhà của thế giới" với diện tích khoảng 2,5 triệu km² và độ cao trung bình trên 4.500 m, hiện nay vẫn đang được tiếp tục hình thành do va chạm của mảng kiến tạo Ấn-Úc và mảng kiến tạo Á-Âu. Độ cao của cao nguyên này là đủ để đảo ngược các chu trình đối lưu Hadley và đẩy lùi các trận gió mùa từ Ấn Độ về phía nam.
phải|nhỏ|[[Bogotá, Colombia nằm trên một cao nguyên trên độ cao hơn 2.600 m (8.530 ft).]]
Lịch sử
Cao nguyên hình thành do sự phá huỷ lâu dài của quá trình phong hóa các nền đá mẹ khác nhau hoặc do một lớp dung nham núi lửa phun trào, phủ dày trên mặt địa hình cũ trong điều kiện nâng không đều và tương phản của địa hình.
Cao nguyên trong đại dương
Thuật ngữ cao nguyên cũng được dùng để miêu tả các thành hệ địa chất dưới đáy biển. Một vài cao nguyên dưới đáy biển, như cao nguyên Seychelles, là các mảnh của lớp vỏ lục địa nằm tách rời ra khỏi các lục địa; chúng là tương tự như các thềm lục địa. Các cao nguyên khác, như cao nguyên Ontong Java là tỉnh đá lửa lớn với thành phần là các loại bazan bậc thang.
Cao nguyên ở Việt Nam
Ở Việt Nam có các loại cao nguyên như:
- Cao nguyên bào mòn: Cao nguyên Mộc Châu.
- Cao nguyên bazan: Cao nguyên Bảo Lộc (Lâm Đồng), Cao nguyên Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk)...
Ngoài ra, ở Việt Nam còn có một cao nguyên rất đặc biệt, được nhiều người biết đến bởi tên gọi rất dân dã, đó là Cao nguyên đá (tức Cao nguyên Đồng Văn ở tỉnh Hà Giang.)
👁️
55 | ⌚2025-09-16 22:27:05.491

Trong địa chất học, địa lý học và một vài khoa học Trái Đất khác, **cao nguyên** là một khu vực tương đối bằng phẳng, có sườn dốc và thường có độ cao tuyệt đối
Trong địa chất học, địa lý học và một vài khoa học Trái Đất khác, **cao nguyên** là một khu vực tương đối bằng phẳng, có sườn dốc và thường có độ cao tuyệt đối
nhỏ|Thác Tad Fane, nằm ở cao nguyên Bolaven, có độ rơi khoảng 120 mét. nhỏ|Thác Tad Lo ở cao nguyên Bolaven, Lào. nhỏ|Xe chở gỗ trên cao nguyên Bolaven ở Nam Lào, vào tháng 6
nhỏ|Thác Tad Fane, nằm ở cao nguyên Bolaven, có độ rơi khoảng 120 mét. nhỏ|Thác Tad Lo ở cao nguyên Bolaven, Lào. nhỏ|Xe chở gỗ trên cao nguyên Bolaven ở Nam Lào, vào tháng 6
Các cao nguyên Việt Nam tập trung ở hai vùng cao là vùng Tây Nguyên và Trung du và miền núi phía Bắc ## Cao nguyên ở Trung du và miền núi phía Bắc #
Các cao nguyên Việt Nam tập trung ở hai vùng cao là vùng Tây Nguyên và Trung du và miền núi phía Bắc ## Cao nguyên ở Trung du và miền núi phía Bắc #
**Cao nguyên Putorana** () hay còn gọi là **Dãy núi Putorana** là một vùng cao nguyên bazan, một khu vực miền núi ở rìa tây bắc Cao nguyên Trung Siberia Nga, phía bắc là bán
**Cao nguyên Putorana** () hay còn gọi là **Dãy núi Putorana** là một vùng cao nguyên bazan, một khu vực miền núi ở rìa tây bắc Cao nguyên Trung Siberia Nga, phía bắc là bán
nhỏ|Cao nguyên Hoàng Thổ được tô đậm. **Cao nguyên Hoàng Thổ** (, Hán Việt: _Hoàng Thổ cao nguyên_), có diện tích khoảng 640.000 km² tại thượng và trung du Hoàng Hà ở Trung Quốc. Hoàng thổ
nhỏ|Cao nguyên Hoàng Thổ được tô đậm. **Cao nguyên Hoàng Thổ** (, Hán Việt: _Hoàng Thổ cao nguyên_), có diện tích khoảng 640.000 km² tại thượng và trung du Hoàng Hà ở Trung Quốc. Hoàng thổ
nhỏ|Cao nguyên Vân Quý nằm ở Tây Nam [[Trung Quốc]] **Cao nguyên Vân Quý** (, Hán Việt: Vân Quý cao nguyên), tên đầy đủ là **cao nguyên Vân Nam - Quý Châu**, là một cao
nhỏ|Cao nguyên Vân Quý nằm ở Tây Nam [[Trung Quốc]] **Cao nguyên Vân Quý** (, Hán Việt: Vân Quý cao nguyên), tên đầy đủ là **cao nguyên Vân Nam - Quý Châu**, là một cao
thumb|Cảnh quan [[Phá rừng|bị tàn phá ở vùng cao nguyên Shan gần Kalaw trong lúc mùa khô.]] thumb|Thác nước Anishakan gần [[Pyin U Lwin.]] thumb|Vị trí trận động đất vào tháng 3 năm 2011 **Cao
thumb|Cảnh quan [[Phá rừng|bị tàn phá ở vùng cao nguyên Shan gần Kalaw trong lúc mùa khô.]] thumb|Thác nước Anishakan gần [[Pyin U Lwin.]] thumb|Vị trí trận động đất vào tháng 3 năm 2011 **Cao
nhỏ|Thác Menchum ở [[Vùng Tây Bắc (Cameroon)]] **Cao nguyên miền Tây** hay **Bamenda Grassfields** là một khu vực của Cameroon đặc trưng bởi địa hình cao, nhiệt độ mát mẻ, lượng mưa lớn và thảm
nhỏ|Thác Menchum ở [[Vùng Tây Bắc (Cameroon)]] **Cao nguyên miền Tây** hay **Bamenda Grassfields** là một khu vực của Cameroon đặc trưng bởi địa hình cao, nhiệt độ mát mẻ, lượng mưa lớn và thảm
Hình vệ tinh NASA chụp phần phía nam cao nguyên Thanh Tạng **Cao nguyên Thanh Tạng** (gọi tắt trong tiếng Trung Quốc của **cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng**) hay **cao nguyên Tây Tạng** (25~40 độ
Hình vệ tinh NASA chụp phần phía nam cao nguyên Thanh Tạng **Cao nguyên Thanh Tạng** (gọi tắt trong tiếng Trung Quốc của **cao nguyên Thanh Hải-Tây Tạng**) hay **cao nguyên Tây Tạng** (25~40 độ
**Cao nguyên Mơ Nông** là một trong những cao nguyên ở khu vực Tây Nguyên. Bao trùm diện tích tỉnh Đắk Nông, Việt Nam và một phần lấn sang Campuchia. ## Đặc điểm Cao nguyên
**Cao nguyên Mơ Nông** là một trong những cao nguyên ở khu vực Tây Nguyên. Bao trùm diện tích tỉnh Đắk Nông, Việt Nam và một phần lấn sang Campuchia. ## Đặc điểm Cao nguyên
Thảo nguyên M'Drắk **Cao nguyên M'Drắk**, hay **cao nguyên Khánh Dương**, là một trong những cao nguyên tại tỉnh Đắk Lắk, thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam. Cao nguyên này nằm ở phía Đông tỉnh
Thảo nguyên M'Drắk **Cao nguyên M'Drắk**, hay **cao nguyên Khánh Dương**, là một trong những cao nguyên tại tỉnh Đắk Lắk, thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam. Cao nguyên này nằm ở phía Đông tỉnh
thumb|Thác Voi ở gần thành phố Đà Lạt **Cao nguyên Lâm Viên** (còn gọi **cao nguyên Lang Biang**, **cao nguyên Lang Bian**, **cao nguyên Lạng Bương**, **cao nguyên Đà Lạt**, **bình sơn Đà Lạt**) là
thumb|Thác Voi ở gần thành phố Đà Lạt **Cao nguyên Lâm Viên** (còn gọi **cao nguyên Lang Biang**, **cao nguyên Lang Bian**, **cao nguyên Lạng Bương**, **cao nguyên Đà Lạt**, **bình sơn Đà Lạt**) là
**Cao nguyên Golan** ( _Ramat HaGolan_, , _Haḍbatu 'l-Jawlān_ hoặc , _al-Jawlān_) là một cao nguyên chiến lược và là một vùng núi nằm ở phía nam dãy núi Đông Liban. Về mặt địa
**Cao nguyên Golan** ( _Ramat HaGolan_, , _Haḍbatu 'l-Jawlān_ hoặc , _al-Jawlān_) là một cao nguyên chiến lược và là một vùng núi nằm ở phía nam dãy núi Đông Liban. Về mặt địa
nhỏ|350x350px| Cao nguyên Volhynian **Cao nguyên Volhynia** hay **cao nguyên Volyn** (, _volynska vysochyna_) là một Cao nguyên ở phía tây Ukraine, với phần phía tây bắc nhỏ kéo dài vào phía đông Ba Lan.
nhỏ|350x350px| Cao nguyên Volhynian **Cao nguyên Volhynia** hay **cao nguyên Volyn** (, _volynska vysochyna_) là một Cao nguyên ở phía tây Ukraine, với phần phía tây bắc nhỏ kéo dài vào phía đông Ba Lan.
**Cao nguyên Xiêng Khoảng** (chữ Anh: _Xiangkhoang Plateau_), hoặc gọi là **Cao nguyên Trấn Ninh**, **cao nguyên Muang Phuan**, nằm ở phía đông nam của khu vực Thượng Lào, cao trung bình từ 1.200 đến
**Cao nguyên Xiêng Khoảng** (chữ Anh: _Xiangkhoang Plateau_), hoặc gọi là **Cao nguyên Trấn Ninh**, **cao nguyên Muang Phuan**, nằm ở phía đông nam của khu vực Thượng Lào, cao trung bình từ 1.200 đến
**Cao nguyên đá Đồng Văn** (hay **sơn nguyên Đồng Văn**) là một cao nguyên đá trải rộng trên các xã Tùng Vài, Nghĩa Thuận, Quản Bạ, Cán Tỷ, Bạch Đích, Thắng Mố, Lùng Tám, Yên
**Cao nguyên đá Đồng Văn** (hay **sơn nguyên Đồng Văn**) là một cao nguyên đá trải rộng trên các xã Tùng Vài, Nghĩa Thuận, Quản Bạ, Cán Tỷ, Bạch Đích, Thắng Mố, Lùng Tám, Yên
**Cao nguyên Di Linh** là một trong hai cao nguyên chính bao gồm phần lớn diện tích tỉnh Lâm Đồng (cao nguyên thứ hai là Lâm Viên). Cao nguyên này có độ cao trung bình
**Cao nguyên Di Linh** là một trong hai cao nguyên chính bao gồm phần lớn diện tích tỉnh Lâm Đồng (cao nguyên thứ hai là Lâm Viên). Cao nguyên này có độ cao trung bình
phải|Trên cao nguyên Pleiku **Cao nguyên Pleiku** là một cao nguyên ở Tây Nguyên, có phần lớn diện tích thuộc tỉnh Gia Lai, bao gồm thành phố Pleiku và các huyện, thị xã gần đó.
phải|Trên cao nguyên Pleiku **Cao nguyên Pleiku** là một cao nguyên ở Tây Nguyên, có phần lớn diện tích thuộc tỉnh Gia Lai, bao gồm thành phố Pleiku và các huyện, thị xã gần đó.
**Cao nguyên Sơn La** là một cao nguyên ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Cao nguyên này nằm ở độ cao 600 mét so với mực nước biển, dài khoảng gần 100 km từ dải
**Cao nguyên Sơn La** là một cao nguyên ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Cao nguyên này nằm ở độ cao 600 mét so với mực nước biển, dài khoảng gần 100 km từ dải
**Cao nguyên Kon Hà Nừng** là một cao nguyên ở tỉnh Gia Lai, trải rộng trên diện tích các huyện Kbang, Mang Yang, Đăk Pơ và thị xã An Khê, được UNESCO công nhận là
**Cao nguyên Kon Hà Nừng** là một cao nguyên ở tỉnh Gia Lai, trải rộng trên diện tích các huyện Kbang, Mang Yang, Đăk Pơ và thị xã An Khê, được UNESCO công nhận là
**Cao nguyên Nà Sản** hay còn có tên gọi **cao nguyên Sơn La** là một trong hai cao nguyên ở tỉnh Sơn La, cao nguyên còn lại là cao nguyên Mộc Châu. Cao nguyên Nà
**Cao nguyên Nà Sản** hay còn có tên gọi **cao nguyên Sơn La** là một trong hai cao nguyên ở tỉnh Sơn La, cao nguyên còn lại là cao nguyên Mộc Châu. Cao nguyên Nà
left|trên cao nguyên Đắk Lắk **Cao nguyên Đắk Lắk** hay **Cao nguyên Buôn Ma Thuột** là một trong những cao nguyên thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam, thuộc địa phận tỉnh Đắk Lắk. Vị trí:
left|trên cao nguyên Đắk Lắk **Cao nguyên Đắk Lắk** hay **Cao nguyên Buôn Ma Thuột** là một trong những cao nguyên thuộc vùng Tây Nguyên Việt Nam, thuộc địa phận tỉnh Đắk Lắk. Vị trí:
phải|Cao nguyên sông Columbia bao phủ phần nhiều [[vùng đất bazan Sông Columbia, được mô tả bằng màu xanh lá trên bản đồ. Các thành phố Spokane, Yakima và Pasco của Washington và thành phố