Chàng Lía (1760 - 1779) là một thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân ở Đàng Trong thời Chúa Nguyễn vào thế kỉ 18, được biết đến nhiều qua miếng võ "cú nhảy cá lóc". Khi khởi nghĩa chống chúa Nguyễn thất bại, chàng Lía đã phẫn uất mà tự sát.
Truyền thuyết
Cú nhảy cá lóc
Lúc nhỏ, Lía vì nhà nghèo nên phải đi chăn trâu thuê cho địa chủ trong vùng. Lía thường tổ chức chơi trò đánh trận với các trẻ em chăn trâu. Một lần, tình cờ trông thấy một chú cá lóc vọt phốc từ dưới nước lên qua một bờ đất cao, Lía nảy ý muốn học thế nhảy này. Hàng ngày, Lía đào một cái hố, rồi đứng dưới hố bắt chước theo thế nhảy của cá lóc nhảy vọt lên. Do khổ luyện nên khả năng của Lía mỗi ngày một tăng. Theo truyền thuyết, sau khi tập luyện thành công cú nhảy cá lóc, Lía có thể tung người nhảy vọt qua khỏi nóc nhà. Cũng nhờ cú nhảy cá lóc, Lía đã nhiều lần thoát thân khi đi cướp của người giàu chia cho dân nghèo hay những lúc đánh nhau với quân lính.
Lía tuy giỏi võ, nhưng Lía từng có một lần phải chịu thất bại thảm hại khi đánh nhau với một người phụ nữ. Người phụ nữ này chính là mụ Mẫn, người bán thịt heo cũng thuộc dạng giàu có. Đêm đó Lía đến để cướp nhưng đã bị mụ Mẫn đánh bại. Lía đánh không lại đành phải dùng cú nhảy cá lóc vọt qua tường rào để chạy thoát thân.
Nguyên nhân khởi nghĩa
Giữa thế kỷ 18, chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong suy yếu dần. Việc mua quan chức phổ biến. Số quan lại ngày càng tăng, nhất là quan thu thuế. Có nơi một xã có 20 xã trưởng và hàng chục nhân viên thu thuế (gọi là tướng thần). Quan lại, cường hào kết thành bè cánh đàn áp bóc lột nhân dân thậm tệ, đua nhau ăn chơi xa xỉ. Trương Phúc Loan nắm hết quyền hành, tự xưng "quốc phó", khét tiếng tham nhũng ở triều đình Phú Xuân.Quan tham nhũng ở khắp nơi, vàng bạc đầy nhà
Nông dân bị địa chủ cường hào lấn chiếm ruộng đất. Nhân dân đồng bằng phải nộp nhiều thứ thuế, nhân dân miền núi phải nộp lâm thổ sản.
Cuộc sống nhân dân ngày càng khổ cực. Nỗi bất bình oán giận của các tầng lớp xã hội đối với chính quyền họ Nguyễn ngày càng dâng cao. Cuộc khởi nghĩa chàng Lía đã bùng lên trong hoàn cảnh đó.
Diễn biến
Căn cứ khởi nghĩa của chàng Lía là Truông Mây, ngày nay thuộc địa phận xóm Ba, thôn Phú Thuận, xã Ân Đức, huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định, cách huyện lỵ khoảng 3 km. Lía xuất thân từ một gia đình nghèo khổ. Vì bất bình cảnh quan lại hà hiếp và bóc lột người dân, Lía đã phất cờ khởi nghĩa và nhận được sự giúp đỡ ủng hộ nhiệt tình của nhiều nông dân nghèo. Sau khi được đông đảo nhân dân ủng hộ, Lía lập căn cứ vững chắc ở Truông Mây. Nghĩa quân Lía hoạt động với chủ trương "cướp của người giàu chia cho người nghèo". Lía đã từng thử đi thi tuyển nhưng thấy cảnh quan lại ăn hối lộ nên Lía tức mình đem quân đi giết các quan phủ hối lộ. Quân Nguyễn đã cố gắng đàn áp nghĩa quân sau, nhưng vẫn không tài nào diệt được Lía. Biết không thể dùng vũ lực nên quân triều đình bày mưu hãm hại Lía. Các quan tuần phủ cố gắng tìm gia đình vợ Lía và thuyết phục nàng phản bội Lía. Một hôm, trong một bữa tiệc, vợ Lía dụ binh sĩ của Lía uống say, vì thế quân triều đình đã đến dễ dàng diệt gọn nghĩa quân chàng Lía. Cuối cùng, chỉ còn mình Lía trốn thoát bỏ lên núi, uất hận mà tự sát.
Trong văn học
Truyện Chàng Lía được ghi lại trong văn học Việt Nam qua vở thơ tuồng với tựa Văn Doan diễn ca hay Văn Doan diễn hí. Khác với truyện thơ lục bát, thơ tuồng thêm những đoạn văn xuôi thuộc thể hát tuồng. Bản nôm cổ nhất rõ niên đại còn lưu lại là bản in năm 1896.
Ngoài ra văn học truyền khẩu cũng ghi lại vài câu về Chàng Lía.
Ca dao
| ::Ai vào Bình Định mà nghe |
| :Nghe thơ chàng Lía, hát vè Quảng Nam. |
| ::Chiều chiều én liệng Truông Mây, |
| :Cảm thương chú Lía bị vây trong thành. |
Bài vè
:...Lên yên thẳng xuống trùng trùng rinh rang,
::Lâu la kén đủ thăm ngàn,
:Thình lình cướp trại đánh ngang quân triều.
::Quân binh đang lúc bao vây,
:Chợt đâu bị đánh, xiết bao hãi hùng...
👁️
39 | ⌚2025-09-16 22:26:32.649
**Chàng Lía** (1760 - 1779) là một thủ lĩnh khởi nghĩa nông dân ở Đàng Trong thời Chúa Nguyễn vào thế kỉ 18, được biết đến nhiều qua miếng võ "cú nhảy cá lóc". Khi
Chiếc bình của người Hy Lạp với hình người phụ nữ đang chơi đàn Lia **Đàn Lia** hay **Đàn ****lyr, **(tiếng Anh: **Lyre**;** **tiếng Hy Lạp: λύρα, lýra) là một nhạc cụ nổi tiếng thuộc bộ dây, được
**_Chàng trai năm ấy_** (tựa tiếng Anh: **_Dandelion_**: bồ công anh) là một bộ phim chiếu rạp VN năm 2014 do Nguyễn Quang Huy làm đạo diễn, với sự tham gia của các diễn viên
Đảo Swallow, North Blue. Law và người chú Corazon đã phải chia lìa nhau sau một biến cố. Nhờ có được năng lực của trái Ope ope, Law may mắn giữ được mạng trước tình
right|thumb|360x360px|"Vua Lear và chàng ngốc trong cơn bão" - tác phẩm của [[William Dyce (1806–1864)]] **Vua Lear** (tiếng Anh: King Lear) là một vở bi kịch của William Shakespeare. Nó miêu tả quá trình điên rồ
**Ba chàng ngự lâm phần 2** (tựa tiếng Anh: **The Hangover Part II**) là một bộ phim hài Mỹ do hãng Legendary Pictures sản xuất vào năm 2011 và được hãng Warner Bros phát hành.
phải **Hình tượng con Cá** xuất hiện trong văn hóa từ Đông sang Tây với nhiều ý nghĩa biểu trưng. Đặc biệt con cá gắn liền với biểu tượng cho nguồn nước và sự no
nhỏ|phải|Thủ pháp mô phỏng các động vật nhỏ|phải|Ưng quyền **Tượng hình quyền** (chữ Hán: 象形拳) là một loại quyền thuật rất phổ biến trong các võ phái khắp miền Nam Bắc Trung Hoa được sáng
Son Bourjois Rouge Edition Velvet Honey Mood 16 Cam San HôGiới thiệu dòng son Bourjois VelvetLà một trong những thương hiệu mỹ phẩm lâu đời và danh tiếng nhất của nước Pháp lãng mạn,Bourjoisđã không
**Hổ Khâu Thiệu Long** (zh: 虎丘紹隆 _hǔqiū shàolóng,_ ja: _kukyū jōryū,_ 1077-1136) là một Thiền sư Trung Quốc đời Tống. Sư là đệ tử nối pháp của Thiền sư Viên Ngộ Khắc Cần, phái Dương
Trích đoạn VÌ NGHĨA VÌ TÌNH: “Mất con lìa vợ gần sáu năm trường rồi, thình lình trong một buổi mà cha con tương phùng, vợ chồng hội hiệp; làm người ai gặp cái cảnh như
**Truyền thuyết** là một thể loại văn học dân gian, ra đời sau truyện thần thoại, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo, các nhân vật, sự kiện đều liên quan đến lịch sử,
Lê Vũ Trường Giang qua tập truyện ngắn Bạc màu áo ngự đã cố gắng tìm lại phế tích của những lịch đại, của các vùng đất đi qua. Các phế tích chẳng còn hình,
✨ Đầu mài titan chưa bao giờ hết hot. Bạn đã biết đến ưu điểm của loại đầu mài này chưa?+ Chuyên dùng trong khâu mài phom móng, tạo phom móng bột, gel+ Đầu mài
MÔ TẢ SẢN PHẨMLoại mới tăng thêm 10ml, dung tích 80ml giá không đổi ạ. Date 2022-2023. Có các loại 1. Dòng #ORIGINAL vàng đậm: dòng cơ bản chính bán chạy , dùng cho mọi
MÔ TẢ SẢN PHẨMLoại mới tăng thêm 10ml, dung tích 80ml giá không đổi ạ. Date 2022-2023. Có các loại 1. Dòng #ORIGINAL vàng đậm: dòng cơ bản chính bán chạy , dùng cho mọi
Tinh Chất Dưỡng Tóc Mise en scène Perfect Serum – Tinh chất phục hồi tóc hư tổn chiết xuất từ dầu Argan cải thiện những hư tổn thường thấy ở phần ngọn tóc như chẻ
MÔ TẢ SẢN PHẨMLoại mới tăng thêm 10ml, dung tích 80ml giá không đổi ạ. Date 2022-2023. Có các loại 1. Dòng #ORIGINAL vàng đậm: dòng cơ bản chính bán chạy , dùng cho mọi
MÔ TẢ SẢN PHẨMLoại mới tăng thêm 10ml, dung tích 80ml giá không đổi ạ. Date 2022-2023. Có các loại 1. Dòng #ORIGINAL vàng đậm: dòng cơ bản chính bán chạy , dùng cho mọi
Tinh Chất Dưỡng Tóc Mise en scène Perfect Serum – Tinh chất phục hồi tóc hư tổn chiết xuất từ dầu Argan cải thiện những hư tổn thường thấy ở phần ngọn tóc như chẻ
COMBO NƯỚC HOA DÀNH CHO CẶP ĐÔI - LOVE BIRDS- Tình yêu nồng cháyDành cho các cặp đôi đã yêu nhau đến độ chín mùi, sắp về chung một nhà quấn quýt không rời xa
Tôn Giáo Là Gì - What Is Religion (Bìa Cứng) “Bạn nghĩ nghệ sĩ là gì? Là một kẻ ngốc chỉ có đôi mắt, nếu kẻ ngốc đó là họa sĩ; chỉ có đôi tai,
Nếu còn sống thì năm nay (1998) Raymond Radiguet được 95 tuổi. Nhưng chàng đã qua đời từ 75 năm trước đây, năm 1923, khi chàng mới 20 tuổi. Có lẽ Radiguet là thiên tài
**Truyện thơ Nôm** hay **Truyện Nôm** thể thơ tiếng Việt viết bằng chữ Nôm (thường là thơ lục bát) để kể chuyện (trần thuật). Đây là một loại hình tự sự có khả năng phản
**Thập mục ngưu đồ** (zh. 十牧牛圖, ja. _jūgyū-no-zu_) là mười bức tranh chăn trâu nổi tiếng trong Thiền tông, tương ứng với quá trình hành đạo của một người phát nguyện đạt Giác ngộ. Mười
W.Sếchxpia (1564-1616) là nhà thơ, nhà viết kịch bậc thày của nước Anh. Với các tác phẩm tiêu biể như: MÁCBÉT, OTENLÔ, VUA LIA Trong đó không thể không kể đến RÔMÊÔ VÀ JULIÉT -
Anh là người tốt nhất (2 tập) - bản thường Trước khi gặp Tôn Điềm Điềm, Thẩm Niệm Thâm chưa từng hy vọng mình sẽ tìm thấy sự ấm áp. Anh sống một cuộc đời
**Bồ-đề-đạt-ma** (zh. 菩提達磨, sa. _bodhidharma_, ja. _bodai daruma_), dịch nghĩa là Giác Pháp (zh. 覺法), người Ấn Độ, (~470 - 543). Ông được coi là người truyền bá và sáng lập ra Thiền học và
Kẻ Lãng Du Kẻ Lãng Du là câu chuyện kể mang đầy tính chất ngậm ngùi hoài niệm, qua đó vẽ hình Augustin Meaulnes - kẻ vừa mang hình dáng của một chàng Peter Pan
Hỷ lạc từ tâm Tựa gốc: The Book of Joy: Lasting Happiness in a Changing World Tác giả: Desmond Tutu , Douglas Abrams , Tenzin Gyatso ---------- Về sách HỶ LẠC TỪ TÂM Chẳng có
Bạc Màu Áo Ngự Lê Vũ Trường Giang qua tập truyện ngắn Bạc màu áo ngự đã cố gắng tìm lại phể tích của những lịch đại, của các vùng đất đi qua. Các phế
Hành lý hư vô Đó là thứ duy nhất có thể mang theo. Vào đúng khi bạn nhận ra có bao nhiêu đồ đạc cũng chẳng lấp nổi biển trong lòng. Vào đúng khi bạn
Chẳng có số phận đen tối nào định đoạt được tương lai. Chính ta mới là người quyết định. Trong mỗi ngày và trong từng khoảnh khắc, ta luôn có khả năng kiến tạo và
“Lê Vũ Trường Giang qua tập truyện ngắn Bạc màu áo ngự đã cố gắng tìm lại phế tích của những lịch đại, của các vùng đất đi qua. Các phế tích chẳng còn hình,
Những Ngày Tươi Đẹp là câu chuyện về một tình yêu đẹp giữa chàng thanh niên ôn thi cao học và cô bé ở vùng biển. Đẹp không phải là kết thúc đẹp mà vì họ
GẶP LẠI GIỮA LƯNG CHỪNG NHÂN THẾ (BẢN PHỔ THÔNG: BOOKMARK BẾ HÌNH + 1 VÉ DU HÀNH THỜI GIAN IN 2 MẶT) Kiếp trước nàng là Thủy Vân thông minh, xinh đẹp. Nàng đem
Sách - Ngôn Sứ Giữa trần gian, con người chẳng thể sống một mình; từ bản thân mỗi người và trong hiệp quần với tha nhân phát sinh các vấn đề, và chỉ có thể
Sách - Mẹ Không Phải Người Giúp Việc Công ty phát hành: Alphabooks Nhà xuất bản: Dân Trí Tác giả: Han Chang Wook, Choo Duck Young Năm xuất bản: 2022 Quy cách bìa mềm Kích
"Ly ca là một tập thơ tình có sức công phá. Ai đó thở dài, lại tình yêu ư? Thì sao? Nếu tìm được cách nói, câu chuyện tình yêu chẳng bao giờ sáo mòn.
**Nhà Tây Sơn** (chữ Nôm: 家西山, chữ Hán: 西山朝 / **Tây Sơn triều**) là một triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam tồn tại từ năm 1778 đến năm 1802, được thành lập
**Vè** là một trong những thể loại văn học dân gian Việt Nam. Theo _Đại Nam quốc âm tự vị_, vè là chuyện khen chê có ca vần và việc sáng tác vè là việc
**Văn học Đàng Trong thời Lê trung hưng** là một giai đoạn của văn học Việt Nam, phản ánh các thành tựu về văn, thơ của nước Đại Việt dưới thời nhà Lê trung hưng
**Thơ tuồng** là một thể loại văn chương Việt Nam hình thành ở miền Trung và miền Nam Việt Nam có lẽ phổ biến nhất vào thế kỷ 18, 19 và sang đầu thế kỷ
**Apollo** (tiếng Hy Lạp: Απόλλων _Apóllon_) là thần ánh sáng, chân lý và nghệ thuật trong thần thoại Hy Lạp, thường được thể hiện dưới hình dạng một chàng trai tóc vàng, đeo cung bạc
Vì nghĩa vì tình (Tái bản lần 2 năm 2020) * Người đàn ông mon men đi lại bàn thờ lấy chai rượu đưa lên coi rồi rót ra chén chung mà uống. Người đàn
Nguyễn Kim 
ATADI _ Đặt vé máy bay trực tuyến giá rẻ 
GOTADI – Vé máy bay giá rẻ, uy tín 
Chàng Lía 
Truyện Tiểu Thuyết One Piece - Chuyện về Law (Chang Book) 
Vì nghĩa vì tình 
Tôn Giáo Là Gì - What Is Religion (Bìa Cứng) 
Sách - Tình Cuồng - Raymond Radiguet - DTBooks 
Danh tác thế giới - Rômeô và Juliét 
Sách ANH LÀ NGƯỜI TỐT NHẤT . Combo 2 tập 
Kẻ Lãng Du 
Hỷ lạc từ tâm (The Book of Joy: Lasting Happiness in a Changing World) - Bản Quyền 
Bạc Màu Áo Ngự 
Combo 2 cuốn Hành lý hư vô + Gáy người thì lạnh 
Hỷ Lạc Từ Tâm 
Bạc Màu Áo Ngự 
Những Ngày Tươi Đẹp 
Sách GẶP LẠI GIỮA LƯNG CHỪNG NHÂN THẾ (BẢN PHỔ THÔNG: BOOKMARK BẾ HÌNH + 1 VÉ DU HÀNH THỜI GIAN IN 2 MẶT) 
Combo 2Q Tủ Sách Đời Người: Ngôn Sứ + Uyên Ương Gãy Cánh (Tặng Kèm Bookmark Bamboo Books) 
Sách Mẹ Không Phải Người Giúp Việc - Bản Quyền 
Ly Ca (Thơ) 
Vì nghĩa vì tình