
NotebookLM không chỉ là công cụ AI, mà còn là người cộng sự giúp bạn khai thác dữ liệu cá nhân để gợi ý những ý tưởng sáng tạo mà bạn chưa từng nghĩ tới. Trong bài viết này, tôi chia sẻ trải nghiệm thực tế và hướng dẫn từng bước, từ chuẩn bị tài liệu, đặt câu hỏi mở, đến tinh chỉnh và phát triển ý tưởng. Bạn sẽ học cách biến dữ liệu và ghi chú cá nhân thành nguồn sáng tạo vô tận, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập.
1. Trải nghiệm cá nhân và vấn đề thực tế khi sử dụng NotebookLM để tạo ý tưởng
Lần đầu tôi mở NotebookLM, cảm giác vừa tò mò vừa… hơi “bối rối”. Tôi có một dự án viết nội dung, hàng chục bài tham khảo, ghi chú lộn xộn và một mớ ý tưởng rời rạc trong đầu. Trước đây, việc tìm ra một ý tưởng độc đáo thường tốn hàng giờ, đôi khi kết quả vẫn chưa thỏa đáng.
Tôi quyết định thử NotebookLM: tải tất cả tài liệu lên, đặt câu hỏi mở và xem AI gợi ý những hướng mới. Điều bất ngờ là, chỉ sau vài phút, tôi nhận được những ý tưởng vừa độc đáo vừa phù hợp với phong cách tôi muốn viết, mà trước đây tôi không nghĩ ra được.
Điều này cho tôi nhận ra rằng: NotebookLM không chỉ là công cụ AI, mà là một “trợ lý sáng tạo” thực thụ, giúp biến dữ liệu cá nhân thành nguồn ý tưởng vô tận, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập lẫn sáng tạo.
2. Hướng dẫn tạo ý tưởng mới với NotebookLM

Từ trải nghiệm cá nhân, tôi đúc rút ra quy trình 4 bước thực hành hiệu quả để tạo ý tưởng với NotebookLM:
Bước 1: Chuẩn bị tài liệu và dữ liệu cá nhân
Khi bắt đầu, tôi nhận ra điều quan trọng nhất là phải chuẩn bị tài liệu phù hợp. Tôi tải lên các bài viết, ghi chú, PDF và một vài slides liên quan đến chủ đề mình muốn viết. Lúc đầu tôi định tải hết mọi thứ, nhưng thử nghiệm cho thấy chỉ những tài liệu trực tiếp liên quan mới giúp NotebookLM đưa ra gợi ý chính xác.
Cảm giác giống như “dọn bàn làm việc” trước khi sáng tạo: bạn sắp xếp mọi thứ gọn gàng, và AI sẽ dễ dàng nắm bắt bối cảnh. Đây là bước tưởng chừng đơn giản nhưng quyết định chất lượng ý tưởng mà bạn nhận được.
Bước 2: Đặt câu hỏi mở để NotebookLM gợi ý
Sau khi tải tài liệu, tôi bắt đầu đặt câu hỏi. Thay vì hỏi một câu chung chung như “Hãy cho tôi ý tưởng”, tôi dùng những câu mở rộng, ví dụ:
- “Dựa trên các tài liệu này, tôi có thể tạo ra 5 hướng nội dung độc đáo nào?”
- “Có cách nào kết hợp các ý tưởng trong tài liệu này để tạo ra ý tưởng mới không?”
Tôi chắc chắn một điều là nếu như hỏi càng cụ thể, gợi ý càng sát với nhu cầu. Lần đầu tôi thử câu chung chung, NotebookLM đưa ra vài ý tưởng khá mơ hồ. Khi chuyển sang câu hỏi chi tiết hơn, các ý tưởng trở nên rõ ràng, sáng tạo, thậm chí có vài hướng tôi chưa bao giờ nghĩ tới.
Bước 3: Đánh giá và tinh chỉnh gợi ý
Khi NotebookLM đưa ra danh sách ý tưởng, tôi không áp dụng ngay mà dành thời gian đọc và đánh giá từng ý. Một số ý tưởng thật sự sáng tạo, một số hơi trùng lặp hoặc chưa khả thi.
Tôi thường kết hợp các gợi ý lại với nhau hoặc chỉnh sửa theo phong cách cá nhân. Thật bất ngờ, chỉ sau 10–15 phút, tôi có một bộ ý tưởng hoàn chỉnh, nhiều hơn hẳn so với cách tự sáng tạo truyền thống mất cả vài giờ. Đây là lúc cảm nhận rõ NotebookLM giúp mở rộng tầm nhìn và tiết kiệm thời gian.
Bước 4: Ghi chú có kế hoạch cụ thể
Cuối cùng, tôi sử dụng tính năng lưu ghi chú trực tiếp trên gợi ý của NotebookLM. Tôi thêm ghi chú với nhiều cách khác nhau như: Tổng quan tài liệu bằng âm thanh, sơ đồ tư duy hoặc báo cáo. Bước này giúp ý tưởng không chỉ là gợi ý trên màn hình mà trở thành kế hoạch cụ thể, sẵn sàng triển khai. Tôi thấy rằng, khi áp dụng bước này, sáng tạo không còn bị bỏ dở giữa chừng – mọi ý tưởng đều có khả năng trở thành sản phẩm thực tế.
3. Mẹo tăng hiệu quả khi dùng NotebookLM để tạo ra ý tưởng tuyệt vời

Kinh nghiệm đầu tiên tôi rút ra là phân loại tài liệu trước khi tải lên. Ban đầu tôi tải tất cả tài liệu cùng lúc, nhưng kết quả rất “loãng” – một số ý tưởng bị trùng, số khác lại quá chung chung. Khi tôi bắt đầu chọn lọc tài liệu trực tiếp liên quan đến chủ đề và phân loại theo chủ đề phụ hoặc độ quan trọng, NotebookLM hiểu bối cảnh tốt hơn và gợi ý ý tưởng cụ thể, đa chiều và sáng tạo hơn. Ví dụ, nếu bạn viết về “AI trong giáo dục”, hãy tách tài liệu thành bài nghiên cứu, case study và ghi chú cá nhân; khi đó AI sẽ gợi ý những ý tưởng sát nhu cầu hơn.
Một mẹo khác tôi áp dụng là chia nhỏ câu hỏi theo từng khía cạnh cụ thể thay vì hỏi chung chung một câu. Tôi thường đặt câu hỏi về nội dung chính, tiêu đề phụ, ví dụ minh họa và cách trình bày. Trải nghiệm thực tế cho thấy khi chia nhỏ câu hỏi, NotebookLM đưa ra các gợi ý chi tiết, dễ áp dụng và ít bị trùng lặp hơn. Nó giống như một cộng sự sáng tạo, giúp bạn mở rộng tầm nhìn thay vì chỉ tổng hợp dữ liệu một cách máy móc.
Tiếp theo, tôi nhận ra rằng kết hợp trải nghiệm cá nhân để tinh chỉnh gợi ý là bước quan trọng. NotebookLM rất thông minh, nhưng chỉ bạn mới hiểu rõ bối cảnh và phong cách riêng của mình. Tôi thường đọc các gợi ý, chỉnh sửa, thêm ví dụ hoặc câu chuyện cá nhân. Một số ý tưởng ban đầu chưa hoàn toàn phù hợp, nhưng khi kết hợp với tư duy cá nhân, chúng trở thành những ý tưởng độc đáo và khả thi.
Cuối cùng, sau khi có gợi ý, tôi tạo một hệ thống ghi chú và lập kế hoạch. Tôi ghi lại ghi chú cụ thể cho từng ý tưởng. Trải nghiệm thực tế cho thấy bước này giúp ý tưởng từ gợi ý trở thành kế hoạch thực tế, không bị quên hoặc bỏ dở, đồng thời dễ quay lại và phát triển thành bài viết, bài thuyết trình hoặc dự án nghiên cứu.
Những mẹo trên giúp NotebookLM trở thành trợ thủ sáng tạo thực sự, hỗ trợ bạn từ bước nhận gợi ý đến lập kế hoạch và triển khai ý tưởng. Khi áp dụng đúng cách, bạn sẽ thấy sáng tạo hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian và mở rộng tầm nhìn, đồng thời cảm nhận rõ giá trị thực tế mà công cụ AI này mang lại.
Bạn đã sẵn sàng biến dữ liệu và ghi chú cá nhân thành nguồn ý tưởng vô tận chưa? Hãy thử ngay NotebookLM: tải tài liệu, đặt câu hỏi mở, và trải nghiệm sức mạnh gợi ý sáng tạo. Đừng quên chia sẻ ý tưởng độc đáo của bạn với cộng đồng hoặc áp dụng ngay vào dự án tiếp theo!