Vĩnh Long

Vĩnh Long là tỉnh trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nằm giữa hai nhánh chính của sông Mê Kông là sông Tiền và sông Hậu, giữa hai trung tâm kinh tế quan trọng là Thành phố Cần Thơ và Thành phố Hồ Chí Minh. Điều đó tạo cho Vĩnh Long lợi thế lớn trong giao lưu kinh tế, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm và thu hút đầu tư.

Vĩnh Long còn được biết đến với biệt danh "Đất học miền Tây", gắn liền với truyền thống hiếu học thể hiện qua Văn Thánh Miếu, một trong ba Văn Thánh Miếu đầu tiên ở Nam Bộ.

Một sự kiện mang tính đột phá là đề án sáp nhập Vĩnh Long với Bến Tre và Trà Vinh. Sau sáp nhập, "tỉnh Vĩnh Long mới" có:

• Diện tích: 6.296 km², xếp thứ 25
• Dân số: 4.257.581 người, xếp thứ 9

Việc này nhằm tạo ra một cực tăng trưởng mới, tận dụng lợi thế kinh tế sông-biển của vùng.

Lịch sử Vĩnh Long bắt đầu từ năm 1732 với việc thành lập Dinh Long Hồ. Năm 1832, dưới thời vua Minh Mạng, Vĩnh Long trở thành một trong Nam Kỳ Lục Tỉnh. Trải qua các giai đoạn lịch sử, địa giới Vĩnh Long bị chia tách để thành lập tỉnh Trà Vinh (1875) và Bến Tre (1899).

Sau thời kỳ sáp nhập thành tỉnh Cửu Long (1976-1992), tỉnh Vĩnh Long được tái lập vào ngày 5/5/1992.

Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 12 tháng 6 năm 2025). Theo đó, sáp nhập tỉnh Bến Tre và tỉnh Trà Vinh vào tỉnh Vĩnh Long. Đây được xem là một bước đi chiến lược, tái hợp các vùng đất từng có mối liên hệ trong lịch sử để tạo ra một tầm nhìn phát triển mới.

Vĩnh Long có địa hình bằng phẳng, được bao bọc bởi hai con sông lớn là sông Tiền và sông Hậu, tạo ra hệ thống sông ngòi dày đặc và đất phù sa màu mỡ .

Khí hậu thuộc loại nhiệt đới gió mùa, chia làm 2 hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Lượng mưa bình quân hàng năm từ 1.400 - 1.450 mm kéo dài từ tháng 4 đến tháng 11, chiếm 85% lượng mưa cả năm, nhiệt độ tương đối cao, ổn định, nhiệt độ trung bình năm ôn hòa từ 25-28°C.

Tài nguyên đất đai đa dạng, trong đó đất phù sa chiếm khoảng 20,76% và đất xáo trộn chiếm 38,25% diện tích tự nhiên, rất phù hợp cho nông nghiệp, đặc biệt là cây ăn trái.

Kinh tế Vĩnh Long năm 2024 có nhiều điểm sáng, với Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 43.942 tỷ đồng, tăng 6,5% so với năm 2023. Kim ngạch xuất khẩu cả năm ước tính đạt hơn 1 tỷ USD. Các ngành kinh tế chủ lực bao gồm nông nghiệp, công nghiệp chế biến, thủy sản và dịch vụ.

Định hướng sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long mới đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người đạt 84,3 triệu đồng/người vào năm 2025, thể hiện kỳ vọng vào sự tăng trưởng vượt bậc.

Do địa thế và lịch sử hình thành từ ba dân tộc Kinh, Khmer, Hoa cùng sinh sống lâu đời ở đây đã hòa quyện và tạo nên một nền văn hóa đặc trưng cho vùng đất này. Vĩnh Long có khá nhiều loại hình văn học dân gian như: nói thơ Vân Tiên, nói tuồng, nói vè, hát Huệ Tình, cải lương...

Vĩnh Long cũng nổi tiếng với các giá trị văn hóa-lịch sử và du lịch sinh thái đặc trưng như:

• Văn hóa - Lịch sử: Văn Thánh Miếu, một biểu tượng của truyền thống hiếu học. Làng gạch gốm Mang Thít, một làng nghề truyền thống độc đáo.
• Du lịch: Tỉnh tập trung phát triển du lịch sinh thái sông nước miệt vườn. Các điểm đến hấp dẫn gồm có cù lao An Bình, Khu du lịch sinh thái Vinh Sang, Chợ nổi Trà Ôn và Cầu Mỹ Thuận.
• Ẩm thực: Đa dạng và phong phú với các món đặc sản như cá tai tượng chiên xù, khoai lang mắm sống cuốn lá cách, và bánh xèo hến cù lao Dài.

Vĩnh Long sở hữu những lợi thế cốt lõi về vị trí địa lý, nền tảng nông nghiệp và văn hóa. Đề án sáp nhập ba tỉnh là một bước đi đột phá để biến Vĩnh Long thành một thực thể kinh tế lớn mạnh, đóng vai trò là "trung tâm kết nối giao thương" và logistics của vùng ĐBSCL. Tầm nhìn phát triển trong tương lai là đầu tư mạnh vào hạ tầng, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và xây dựng thương hiệu du lịch bền vững.