Nằm giữa vùng biển ngọc xanh thẳm của vịnh Thái Lan, Phú Quốc – hòn đảo lớn nhất Việt Nam – không chỉ nổi tiếng với những bãi biển hoang sơ, rừng nguyên sinh bạt ngàn mà còn được biết đến là cái nôi của một trong những làng nghề truyền thống lâu đời và độc đáo nhất: nghề làm nước mắm. Trải qua hàng trăm năm hình thành và phát triển, làng nghề nước mắm Phú Quốc đã trở thành biểu tượng của tinh hoa ẩm thực Việt Nam, là niềm tự hào của người dân đảo ngọc và là một di sản văn hóa phi vật thể có giá trị không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế.
Nét đặc trưng tạo nên thương hiệu nước mắm Phú Quốc
Điều làm nên danh tiếng của nước mắm Phú Quốc là nguồn nguyên liệu cá cơm than, cá cơm sọc tiêu, cá cơm đỏ đánh bắt trực tiếp từ vùng biển quanh đảo. Đây là loại cá chứa hàm lượng đạm cao, ít tạp chất, rất thích hợp cho quá trình ủ chượp lâu dài. Cá sau khi được muối với muối hạt sạch Bà Rịa – Vũng Tàu theo tỉ lệ vàng (3 cá : 1 muối) sẽ được ủ trong các thùng gỗ lớn làm bằng gỗ bời lời, chai, dên dên – những loại gỗ chỉ có ở rừng Phú Quốc, nổi tiếng vì giúp giữ nhiệt tốt, tạo điều kiện cho quá trình lên men tự nhiên thuận lợi.
Quá trình chượp kéo dài từ 12 – 15 tháng, không sử dụng hóa chất, không phụ gia, tạo ra dòng nước mắm có màu cánh gián đậm, sánh đặc, thơm nồng, vị mặn dịu, hậu ngọt và độ đạm cao tự nhiên (thường từ 35 – 43 độ đạm). Chính những đặc điểm này đã làm nên giá trị không thể thay thế của nước mắm Phú Quốc trong lòng người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Làng nghề truyền thống – Cội nguồn của di sản
Làng nghề nước mắm Phú Quốc được hình thành từ đầu thế kỷ XIX, tập trung chủ yếu ở các khu vực Dương Đông, An Thới, Cửa Cạn, Gành Dầu… Trong đó, Dương Đông được xem là trung tâm của nghề làm nước mắm, nơi tập trung nhiều cơ sở lâu đời và nổi tiếng. Những gia đình làm nghề truyền thống nơi đây đã truyền nhau bí quyết ủ chượp, cách chọn cá, canh nước, lọc mắm, ủ mắm… qua nhiều thế hệ, gìn giữ hương vị chuẩn mực của nước mắm Phú Quốc.
Ngày nay, dù công nghệ hiện đại được ứng dụng để nâng cao năng suất và vệ sinh an toàn thực phẩm, nhưng phần lớn các nhà thùng vẫn giữ phương pháp ủ chượp truyền thống như một cách gìn giữ hồn cốt của nghề và đảm bảo chất lượng đậm đà nguyên bản.
Các thương hiệu nước mắm Phú Quốc nổi tiếng
Trên thị trường hiện nay, có nhiều thương hiệu nước mắm Phú Quốc nổi bật được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin dùng, tiêu biểu như:
- Nước mắm Khải Hoàn: Một trong những thương hiệu lâu đời và lớn nhất tại Phú Quốc, nổi bật với nước mắm có độ đạm cao, vị đậm đà đặc trưng. Khải Hoàn có hệ thống nhà thùng quy mô lớn và mở cửa đón khách tham quan.
- Nước mắm Hưng Thịnh: Nổi tiếng với sự cầu kỳ trong quy trình sản xuất và chăm chút chất lượng từng giọt mắm, Hưng Thịnh là lựa chọn quen thuộc của nhiều gia đình Việt.
- Nước mắm Thịnh Phát: Thương hiệu uy tín được nhiều thị trường xuất khẩu đánh giá cao, đặc biệt tại châu Âu. Thịnh Phát chú trọng kết hợp giữa truyền thống và tiêu chuẩn quốc tế.
- Nước mắm Phụng Hưng, Ông Kỳ, Sasco, Red Boat… cũng là những cái tên góp phần khẳng định thương hiệu nước mắm Phú Quốc trên bản đồ ẩm thực thế giới.
Vị thế vươn tầm quốc tế
Năm 2013, nước mắm Phú Quốc trở thành sản phẩm đầu tiên của Việt Nam được Liên minh châu Âu (EU) công nhận và bảo hộ Chỉ dẫn địa lý (PDO). Đây là cột mốc quan trọng, không chỉ khẳng định chất lượng và danh tiếng của nước mắm Phú Quốc, mà còn mở ra cánh cửa cho sản phẩm vươn ra các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Nhật Bản, châu Âu…
Việc giữ vững được chất lượng truyền thống trong khi vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế là minh chứng cho sự phát triển bền vững và khát vọng vươn xa của làng nghề nước mắm Phú Quốc.
Lời kết: Di sản từ biển cả và lòng người
Làng nghề nước mắm Phú Quốc không chỉ là nơi sản sinh ra những giọt nước mắm tinh túy, mà còn là nơi kết tinh của lao động, kinh nghiệm và tình yêu của người dân đảo đối với biển cả. Mỗi giọt nước mắm không chỉ là gia vị trong món ăn, mà là kết quả của bao tháng ngày chắt chiu từ biển trời và bàn tay con người.
Trong thời đại hội nhập, nước mắm Phú Quốc vẫn vững vàng như một biểu tượng ẩm thực Việt Nam – hương vị của di sản, của bản sắc, và của niềm tự hào dân tộc.
Ngan Huynh Thi Bich |
2 ngày
Ngan Huynh Thi Bich |
2 ngày
Ngan Huynh Thi Bich |
2 ngày
Ngan Huynh Thi Bich |
2 ngày
Ngan Huynh Thi Bich |
2 ngày
